قرآن کریم از دیدی دیگر (سوره الأعراف ) (۵۰۳)

ویرایش و تحلیل

از

فریدون ابراهیمی

﴿قَالُوا أَجِئْتَنَا لِنَعْبُدَ اللَّهَ وَحْدَهُ وَنَذَرَ مَا كَانَ يَعْبُدُ آبَاؤُنَا ۖ فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ﴾
[ الأعراف: ۷۰]

گفتند: آيا نزد ما آمده‌اى تا تنها اللّه را بپرستيم و آنچه را كه پدرانمان مى‌پرستيدند رها كنيم؟

 اگر راست مى‌گويى آنچه را كه به ما وعده مى‌دهى بياور.

﴿قَالَ قَدْ وَقَعَ عَلَيْكُم مِّن رَّبِّكُمْ رِجْسٌ وَغَضَبٌ ۖ أَتُجَادِلُونَنِي فِي أَسْمَاءٍ سَمَّيْتُمُوهَا أَنتُمْ وَآبَاؤُكُم مَّا نَزَّلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ ۚ فَانتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ﴾
[ الأعراف: ۷۱]

گفت: 

عذاب و خشم پروردگارتان حتماً بر شما نازل خواهد شد.

 آيا در باره اين بتهايى كه خود و پدرانتان بدين نامها ناميده‌ايد و خدا هيچ دليلى بر آنها نازل نساخته است، با من ستيزه مى‌كنيد؟ 

به انتظار بمانيد من هم با شما به انتظار مى‌مانم.

﴿فَأَنجَيْنَاهُ وَالَّذِينَ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِّنَّا وَقَطَعْنَا دَابِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا ۖ وَمَا كَانُوا مُؤْمِنِينَ﴾
[ الأعراف: ۷۲]

هود و همراهانش را به پايمردى رحمت خويش رهانيديم و كسانى را كه آيات ما را تكذيب كردند و ايمان نياورده بودند از ريشه بركنديم.

 

کریم

در این آیات به ذکر تجربه تاریخی دیگری می پردازد:

به گفتگوی قوم بت پرست و هود:

قوم هود از رسول خدا دلیلی عینی و مشخص بر حقیقت دعاوی اش و حقانیت خودش می طلبند.

هود اما دستش از دلیل خالی است.

به همین دلیل دست به تهدید می زند.

 

دیالک تیک تهدید و تطمیع (بیم و امید) در تمامی قرآن، جای خالی دلیل و برهان را پر می کند.

هود و مؤمنین اجر می بینند و بت پرستان زجر.

ریشه کن می شوند.

﴿وَإِلَىٰ ثَمُودَ أَخَاهُمْ صَالِحًا ۗ قَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ مَا لَكُم مِّنْ إِلَٰهٍ غَيْرُهُ ۖ قَدْ جَاءَتْكُم بَيِّنَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ ۖ هَٰذِهِ نَاقَةُ اللَّهِ لَكُمْ آيَةً ۖ فَذَرُوهَا تَأْكُلْ فِي أَرْضِ اللَّهِ ۖ وَلَا تَمَسُّوهَا بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ﴾
[ الأعراف: ۷۳]

بر قوم ثمود، برادرشان صالح را فرستاديم. گفت: 

اى قوم من، اللّه را بپرستيد، شما را هيچ خدايى جز او نيست، از جانب خدا براى شما نشانه‌اى آشكار آمد. 

 اين ماده‌شتر خدا، برايتان نشانه‌اى است. رهايش كنيد تا در زمين خدا بچرد و هيچ آسيبى به او نرسانيد كه عذابى دردآور شما را فرا خواهد گرفت.

 

کریم

در این آیه، تجربه تاریخی جدیدی را راجع به قوم ثمود ذکر می کند که بر خلاف هود، شتر ماده ای را از سوی الله با خود اورده است و حراست از ان را توصیه می کند و قوم خود رابه خداپرستی فرا می خواند.

 

﴿وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِن بَعْدِ عَادٍ وَبَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِن سُهُولِهَا قُصُورًا وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُيُوتًا ۖ فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ﴾
[ الأعراف: ۷۴]

به ياد آريد آن زمان را كه شما را جانشينان قوم عاد كرد و در اين زمين جاى داد تا بر روى خاكش قصرها برافرازيد و در كوهستانهايش خانه‌هايى بكنيد. 

نعمتهاى خدا را ياد كنيد و در زمين تبهكارى و فساد مكنيد.

کریم

در این آیه، ادعا می کند که اقوام جای یکدیگر را می گیرند و برای هر کدام پیامبری مبعوث می شود.

پس از ریشه کن گشتن قوم هود، قوم ثمود پدید اورده می شود و پیامبر خاص خود را دریافت می کند.

کریم

سکونت قوم ثمود بر روی خاک و  خانه سازی در آن را جزو نعمات الهی جا می زند و نه نتایج کار عرقریز توده ها.

﴿قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِن قَوْمِهِ لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُّرْسَلٌ مِّن رَّبِّهِ ۚ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ﴾
[ الأعراف: ۷۵]

مهتران قومش كه گردنكشى مى‌كردند، به زبون‌شدگان قوم كه ايمان آورده بودند گفتند:

 آيا مى‌دانيد كه صالح از جانب پروردگارش آمده است؟ 

گفتند: ما به آيينى كه بدان مأمور شده ايمان داريم.

﴿قَالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا بِالَّذِي آمَنتُم بِهِ كَافِرُونَ﴾
[ الأعراف: ۷۶]

گردنكشان گفتند: ما به كسى كه شما ايمان آورده‌ايد ايمان نمى‌آوريم.

﴿فَعَقَرُوا النَّاقَةَ وَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ وَقَالُوا يَا صَالِحُ ائْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ﴾
[ الأعراف: ۷۷]

پس ماده‌شتر را پى كردند و از فرمان پروردگارشان سرباز زدند و گفتند: اى صالح، اگر پيامبر هستى آنچه را به ما وعده مى‌دهى بياور.

﴿فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ﴾
[ الأعراف: ۷۸]

پس زلزله‌اى سخت آنان را فروگرفت و در خانه‌هاى خود بر جاى مردند.

﴿فَتَوَلَّىٰ عَنْهُمْ وَقَالَ يَا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسَالَةَ رَبِّي وَنَصَحْتُ لَكُمْ وَلَٰكِن لَّا تُحِبُّونَ النَّاصِحِينَ﴾
[ الأعراف: ۷۹]

صالح از آنان روى برگردانيد و گفت: اى قوم من، رسالت پروردگارم را به شما رسانيدم و اندرزتان دادم ولى شما نيكخواهان را دوست نداريد.

 

کریم

در این آیات

تجربه مشابهی را راجع به قوم صالح ذکر می کند.

مهتران قوم ایمان می آورند و گردنکشان کفر می ورزند و ماده شتر را پی می کنند

و

خدا بلایی آسمانی به صورت زلزله می فرستد و حساب شان را می رسد.

صالح پیامبر هم خود و مؤمنین را نیکخواه قلمداد می کند و گردنکشان را متنفر از نیکخواهان.

 

ادامه دارد.