خود آموز خود اندیشی (۹۴۱)

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

مقدمه

بخش اول

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۷۸)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

 

عشق مورد نظر سعدی و حافظ

 افیون جامعه و توده است و نیروی رهائی بخش توده را به بند خیال می کشد و تلف می کند.

  روشنگری علمی و انقلابی

 باید علیه چنین افیونی مبارزه ای بی امان آغاز کند، انسان نوین را به سلاح رهائی بخش خرد مجهز سازد و ندانمگرائی و ایراسیونالیسم را در کلیه مظاهرشان در هم شکند و تار و مار سازد.

 

حافظ هم دیالک تیک شمع و پروانه را برای تبلیغ ایراسیونالیسم (خردستیزی)

 مورد سوء استفاده وسیع قرار می دهد و طبق معمول نقش آن دو را وارونه هم می کند:

 

حافظ

دولـت صحـبـت آن شمع سعادت پرتو

بازپرسید، خدا را که بـه پروانـه کیسـت؟

معنی تحت اللفظی:

سعادت همنشینی آن شمع که روشنایی اش مایه خوشبختی است، نصیب پروانه چه کسی است؟

 

خواجه در این بیت غزل

سعادت پروانه را در گردیدن دور شمع پروانه سوز می داند.

بدین طریق

تعیین کننده سعادت عاشق، معشوق قلمداد می شود.

معشوقی که دشمن بی رحم عاشق بدبخت است.

 

ادامه دارد.