۱۴۰۲ دی ۲۱, پنجشنبه

فرهنگ مفاهیم فلسفی (ت) تئوری شناخت (معرفت) (۵)


  

تئوری شناخت (معرفت)

پروفسور دکتر الفرد کوزینگ

برگردان

شین میم شین

 

 

تئوری شناخت ایدئالیستی

 

الف

افلاطون

(۴۴۷ ـ ۳۴۷ ق. م.)

فیلسوف یونان باستان و از شاگردان سقراط

۱

·    جریان ایدئالیستی تئوری شناخت در فلسفه یونان باستان را می توان در آثار زیر افلاطون دنبال کرد:

 

الف

·    در اثر او تحت عنوان «فدون»

 

ب

·    در اثر او تحت عنوان «تئه تت»    

 

پ

·    در اثر او تحت عنوان «دولت» 

 

۲

·    افلاطون نماینده جهان بینی ایدئالیستی ـ عینی بوده که با مذهب پیوند تنگاتنگ داشته است.

 

۳

·    به نظر افلاطون، وجود حقیقی فقط به ایده های ابدی و تغییرناپذیر تعلق دارد.

 

۴

·    چیزهای جهان مادی فقط بازسازی هائی از سایه های ایده ها هستند و مرحله میانی میان وجود و عدم را تشکیل می دهند.

·    (افلاطون، «فدون»، ص ۴۸، ۴۹، ۵۰)

 

۵

·    به نظر افلاطون، فقط روح غیرمادی می تواند به شناخت ایده ها نایل آید و این کار را در بهترین حالت، وقتی می تواند انجام دهد که از تأثیرات جسمی آزاد باشد.

 

۶

·    شناخت به نظر افلاطون، عبارت است از یادآوری مجدد و بس.

 

۷

·    چون تمامت شناخت ـ در هر حال ـ در اختیار روح قرار دارد.

·    (افلاطون، «فدون»، ص ۲۰)

 

۸

تماشای ایده عینی به وسیله روح در ایام تهی بودن از جسم

 

·    شناخت عبارت است از یادآوری مجدد ایده ها به وسیله روح.

·    ایده هائی که روح در ایام تهی از جسم بودن خویش تماشا کرده است.

 

۹

·    افلاطون شناخت ایده ها را که به  صورت مفاهیم و دانش مفهومی صورت می گیرد، شناخت حقیقی تلقی می کند.

 

۱۰

·    افلاطون به دو نوع شناخت باور دارد:

 

الف

·     شناخت ریاضی، که در خط وسط خرد و نظر محض قرار دارد.

 

ب

·    ادراک حسی، که نه دانش، بلکه صرفا نظرها را ارائه می دهد.

·    (افلاطون، «دولت»، ص ۲۰، «تئه تت»)

 

۱۱

·    شناخت افلاطونی نخستین فرم  اپریوریسم  است.

 

(اپریوریسم

به جریان معرفتی ـ نظری ئی اطلاق می شود

که به وجود اصول معرفتی قبل از وقوع هر تجربه ای و به امکان شناخت مستقل از تجربه باور دارد.

ماهیت متد اپریوریستی

عبارت از این است که «خواص هر چیز را با توجه به خود آن چیز نشناسد، بلکه با توجه به مفهوم آن چیز، به کمک استدلال استخراج کند.»

(مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۲۰، ص ۲۹)

مترجم)

 

·    مراجعه کنید به اپریوریسم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

 

 

اپریوریسم

 

۱

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/7368

 

۲

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/7382

 

پایان

 

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر