فرهنگ مفاهیم فلسفی (ت) تئوری شناخت (معرفت) (۲۴)

  

تئوری شناخت (معرفت)

پروفسور دکتر الفرد کوزینگ

برگردان

شین میم شین

 

 

۲۴

 تئوری شناخت مارکسیستی ـ لنینیستی

 

کارل مارکس

 (۱۸۱۸ ـ ۱۸۸۳)

 

فریدریش انگلس

(۱۸۲۰ ـ ۱۸۹۴)

 

۱

·    تئوری شناخت ماتریالیسم دیالک تیکی که توسط مارکس و انگلس بنیانگزاری شده و توسط لنین توسعه یافته، به معنی کیفیت کاملا جدیدی در توسعه  نظریات معرفتی ـ نظری به شمار می رود.

 

۲

·    تمامت توسعه  تئوری شناخت از بیکن تا فویرباخ بر پایگاه طبقاتی بورژوائی صورت گرفته و در خدمت نیازهای عملی و نظری بورژوازی انقلابی آغازین بوده است.

 

۳

·    تئوری شناخت ماتریالیستی ـ دیالک تیکی اما بر پایگاه اجتماعی کاملا دیگری، یعنی بر پایگاه طبقاتی پرولتاریا استوار می شود.

 

۴

·    تئوری شناخت ماتریالیستی ـ دیالک تیکی بنا بر نیازهای عملی و نظری طبقه کارگر پدید آمده و به مثابه وسیله شناخت جهان و تحول بخشیدن بدان، در خدمت آماج های تاریخی این طبقه، یعنی در خدمت بنای جامعه کمونیستی قرار داشته است.

 

۵

·    این امر از اهمیت بنیادی برخوردار است.

 

۶

·    برای اینکه طبقه کارگر به دلیل شرایط مادی وجودی خود و به دلیل رسالت تاریخی خویش، سد و بندهای معرفتی طبقاتی ـ اجتماعی که سایر طبقات اجتماعی در برابر دارند، در برابر خود ندارد.

 

۷

·    تئوری شناخت ماتریالیستی ـ دیالک تیکی نیز بنا بر محتوای نظری (تئوریکی)  اش کیفیت جدیدی را تشکیل می دهد.

 

۸

·    تئوری شناخت ماتریالیستی ـ دیالک تیکی نتیجه حلاجی انتقادی کلیه نظریات معرفتی ـ نظری سابق است.

 

۹

·    تئوری شناخت ماتریالیستی ـ دیالک تیکی نظرات ماتریالیستی و دیالک تیکی سابق راجع به شناخت را تداوم می بخشد.

 

۱۰

·    تئوری شناخت ماتریالیستی ـ دیالک تیکی بر نواقص و نارسائی های نظرات ماتریالیستی و دیالک تیکی سابق راجع به شناخت چیره می شود.

 

(در این دو جمله دیالک تیک پیوست (تداوم) و گسست (شکست) برای توضیح رابطه تئوری شناخت ماتریالیستی ـ دیالک تیکی با تئوری های شناخت سابق به خدمت گرفته شده است.

مترجم)

 

۱۱

·    تئوری شناخت ماتریالیستی ـ دیالک تیکی نظرات ماتریالیستی و دیالک تیکی سابق راجع به شناخت را به مرحله عالی تری اعتلا می بخشد و به اثبات علمی آنها نایل می آید.

 

۱۲

·    نواقص، معایب و نارسائی های اصلی تئوری شناخت ماقبل مارکسیستی به شرح زیر بوده اند:

 

الف

·    عدم درک خصلت اجتماعی شناخت انسانی

 

ب

·    عدم درک نقش اساسی پراتیک در توسعه  شناخت

 

پ

·    نقش منفعل و تماشاگر قائل شدن به شناخت.

 

ت

·    تلقی کردن شناخت به مثابه تصویرسازی منفعل از واقعیت عینی.

·    (مارکس، «تزهایی راجع به فویرباخ»، تز اول)

 

ث

·    تئوری شناخت ماتریالیستی ماقبل مارکسیستی ماهیتا غیردیالک تیکی بوده است.

 

ج

·    تئوری شناخت ماتریالیستی ماقبل مارکسیستی روند بغرنج و تضادآمیز شناخت را ندیده است.

 

ح

·     تئوری شناخت ماتریالیستی ماقبل مارکسیستی قادر به درک رابطه دیالک تیکی متقابل عناصر حسی و عقلی در شناخت نبوده است.

 

خ

ولادیمیر ایلیچ لنین

(۱۸۷۰ ـ  ۱۹۲۴)

 

·    لنین این ضعف تئوری شناخت ماتریالیستی ماقبل مارکسیستی را در جمله زیر خلاصه می کند:

·    «بی لیاقتی آن در به کار بستن دیالک تیک در مورد تصویرتئوری، روند شناخت و توسعه  شناخت ضعف اصلی آن بوده است.»

·    (لنین، «مجموعه آثار»، جلد ۳۸، ص ۳۴۴)

 

ادامه دارد.