خود آموز خود اندیشی (۱۱۳۵)

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت پنجم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص  ۸۶)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

 

سعدی اندیشه ارتجاعی و خرافی ئی ندارد که حافظ آن را از آن خود نکرده باشد:

 

حافظ

جهان به کام من اکنون شود که دور زمان

مرا به بندگی خواجه جهان انداخت.

 

معنی تحت اللفظی:

پیش شرط کامیابی هر کس، غلام اربابی عالیمقام گشتن است.

 

دلیل حافظ از استعمال مفهوم خواجه جهان، خواجه بودن خودش است.

 

حافظ که خود خواجه ای است با واژه  (مفهوم) خواجه  در این بیت غزل،

بنده خواجه جهان شدن خود را به مثابه کامیابی و خوشبختی ارزیابی می کند.

 

یعنی از تبعیت و تابعیت و از تبدیل شدن به بنده و غلام و وابسته و زباله،

معیار سعادت می سازد.

منظور حافظ تبعیت بی چون و چرا از خان و خواجه ای است که در سلسله مراتب طبقاتی بالاتر از خود او ست.

 

حافظ

مرتجع ترین شاعری است که خلایق خیال می کنند که خیلی انقلابی و توده ای است.

 

ادامه دارد.