خود آموز خود اندیشی (۹۱۷)

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شو

مقدمه

بخش اول

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۷۸)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

 

۱

سلاطین عزلت، گدایان حی

منازل شناسان گم کرده پی

معنی تحت اللفظی:

عاشقان، سلاطین گوشه نشینی و دراویش حی و حاضرند.

ره دانان ریشه گم کرده اند.

 

سعدی

 در این بیت شعر،

با گذاشتن علامت تساوی میان اضداد دیالک تیکی به تخریب دیالک تیک سلطان و گدا و دیالک تیک منزل شناس و گمراه می پردازد.

عاشقان مورد نظر سعدی سلطان گوشه عزلت و تنهائی اند و گدایان کوچه و بازار.

 

همه چیز را می شود تحریف کرد و وارونه جلوه داد، مگر دیالک تیک جذب و دفع را.

حتی عاشق مجنون باید چیزی بخورد، چیزی بپوشد، جائی بخوابد.

کار امری اجتماعی است و با جهانگریزی جور در نمی آید و لذا برای جهانگریز چاره و راهی جز گدائی نمی ماند.

سعدی

 با این تحریف

شعبده بازانه

 هم به توجیه جهانگریزی و هم به تشویق گدائی می پردازد.

حافظ نیز همین اندیشه سعدی را به طور کلی از آن خود می کند.

حافظ

حتی دیالک تیک رنج و گنج تجربی و عینی و واقعی سعدی

را

به صورت دوئالیسم کنج و گنج بسط و تعمیم می دهد و تخریب می کند.

 

ادامه دارد.