خود آموز خود اندیشی (۹۵۶)

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

مقدمه

بخش دوم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۰)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!

 

۱

به سودای جانان ز جان مشتعل

به ذکر حبیب از جهان مشتغل

 

معنی تحت اللفظی:

وقتی عشاق به فکر معشوق هستند، روح شان شعله ور می شود

و

وقتی حرفی از معشوق در بین باشد، دنیا را فراموش می کنند.

 

 

سعدی

در این بیت شعر،

 دیالک تیک عشق به حق

 را

 به شکل دیالک تیک سودا و (۱) و دیالک تیک ذکر و   (۲) بسط و تعمیم می دهد.

 

سعدی در این بیت شعر، دیالک تیک عشق به حق را به شکل دیالک تیک سودا و سوز و دیالک تیک ذکر و بی هوشی بسط و تعمیم می دهد.

 

 

سعدی

در این بیت شعر  

 به ستایش از خردستیزی اهل طریق می پردازد.

این تمایل سعدی به خردستیزی،

 نه به خاطر حقیقت و حقانیت آن، بلکه به دو دلیل صورت می گیرد :

اولا

به این دلیل، که سعدی برای دفاع از نظام جامعتی فئودالی نمی تواند خردگرائی پیگیر باشد.

 

چون با توسل به عقل نمی توان از نظام جامعتی نامعقول دفاع کرد.

حافظ این را بهتر می داند.

 

ثانیا

 سعدی قصد تخریب تردستانه ایدئولوژی اهل طریق را در سر دارد.

 

او جنبه های معرفتی ارتجاعی اهل طریقت و عرفان را عمده می کند، تا جنبه های اجامعتی و انقلابی آن را نقد کند.

 

ادامه دارد.