فرهنگ مفاهیم فلسفی (د) دین (مذهب) (۲)

        

 

پروفسور دکتر ورنر شوفنهاور

(۱۹۳۰ ـ ۲۰۱۲)

برگردان

 شین میم شین

  

علل معرفتی (شناخت) مذهب

  

·    علل معرفتی مذهب به شرح زیر اند:

 

۱

·    پا فراتر گذاشتن فکری از سدهای معرفتی که شرایط تولیدی و حیاتی در مقابل درک عینی پیوندهای واقعی طبیعت و به ویژه جامعه برپا می دارند.

 

۲

·    این پا فراتر گذاشتن فکری توسط قوه تخیلی صورت می گیرد که عواطف (احساس ترس، عجز، سرسپردگی، وابستگی، سپاسگزاری و امثالهم) به کارش می اندازند.

 

۳

·    مذهب، ضد علم و شناخت علمی است و به لحاظ محتوای جهان بینانه با ایدئالیسم عینی پیوندی تنگاتنگ دارد.

 

علل جامعتی مذهب

 

۱

·    علل جامعتی اولیه تعیین کننده ی مذهب در سرکوب توده های خلق و در نادانی آنها در جامعه طبقاتی نهفته است.

 

۲

·    طبقات حاکمه در جوامع طبقاتی، مذهب را برای تحکیم فکری قدرت خویش، برای نهادینه کردن آن و برای فلج کردن فعالیت انقلابی توده های تحت ستم به خدمت می گیرند.

 

۳

·    جانشینی مذهبی با مذهبی دیگر در تاریخ با پیشرفت هائی در فرهنگ مادی و فکری خلق ها و با تحولاتی در نظامات جامعتی پیوند ناگسستنی داشته است.

·    نظامات جامعتی ئی که جهان تصورات مذهبی باید خود را با آن دمساز سازند.

 

۴

·    در روندهای تاریخی معینی، جنبش های اجتماعی و سیاسی مترقی نیز حامل تصورات مذهبی نوینی بوده اند و مبارزه جریانات مذهبی بر ضد یکدیگر نیز ـ چه بسا ـ بر مبنای تضادهای اجتماعی و سیاسی صورت گرفته اند.

 

۵

·    این حقایق امور اما در ماهیت مذهب به طور کلی تغییری پدید نمی آورند.

 

۶

·    علل مذهب تنها پس از امحای استثمار انسان به وسیله انسان، پس از استقرار جامعه بی طبقه کمونیستی و پس از امحای بقایای جامعه طبقاتی، به طور قطعی از بین خواهند رفت.

 

۷

·    با توسعه نظام جامعتی کمونیستی و با اشاعه فراگیر جهان بینی علمی طبقه کارگر، یعنی ماتریالیسم دیالک تیکی و تاریخی، مذهب از زندگی جامعه رخت برخواهد بست.

 

ادامه دارد.