شین میم شین
باب دوم
در احسان
حکایت سیزدهم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۶۶)
بخش سوم
ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!
۱
شغال نگونبخت را شیر خورد
بماند آنچه، روباه از آن سیر خورد
سعدی
در این بیت شعر،
دیالک تیک وسیله و هدف
را
به شکل دیالک تیک شکار شیر و سیری روباه بسط و تعمیم می دهد و برای خالی نبودن عریضه مدال نگونبخت را بر شغال می چسباند.
چرا نگونبخت؟
مقوله «بخت»
که
در فلسفه سعدی و حافظ
مثل نقل و نبات مصرف می شود،
خود دیالک تیک ضرورت و تصادف است:
نگونبختی شغال
می تواند روز الست به قلم قضا، بنا بر مشیت الهی تعیین شود (جبر و یا ضرورت)
و
یا تصادفا گذارش به خطه شیر بیفتد و طعمه آن گردد (تصادف).
سعدی حکیمی دموکرات است و برای خواننده حق انتخاب قائل می شود.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر