فرهنگ مفاهیم فلسفی (الف) انواع مختلف شعور (۱)

 

پروفسور دکتر ولفگارنگ پطر ایشهورن

برگردان

شین میم شین

۱

شعور جامعتی

(شعور اجتماعی)

 

۱

·      شعور جامعتی  یکی از مفاهیم اصلی ماتریالیسم تاریخی است.

 

۲

·      مفهوم «شعور جامعتی» به تمامی نظریات سیاسی، جهان بینانه، اخلاقی و حقوقی ـ قضائی اطلاق می شود که به طور تاریخی تعیین شده اند.

·      نظریاتی که در هر جامعه مورد نظر، بیانگر فکری روند جامعتی ـ عملی زندگی اند و در روند تولید و بازتولید مادی پدید می آیند و مؤثر واقع می شوند.

۳

·      اصطلاح فلسفی ـ سوسیولوژیکی «شعور جامعتی» نه تنها تأملات عقلائی مربوط به حیات جامعتی، بلکه همچنین تصورات، توهمات، آرزوها و حالات غیر عقلائی را نیز شامل می شود که اغلب به غلط آن را «روانشناسی اجتماعی» می نامند.

 

۴

·      مفهوم «شعور جامعتی» بیانگر جنبه های مختلف مسئله وجود جامعتی  است که البته به طور ناگسستنی با هم در پیوند قرار دارند:

 

الف

·      مفهوم «شعور جامعتی» اولا حاکی از این حقیقت امر است که شعور انسانی محصول توسعه و تکامل جامعتی است و به این معنا شعور جامعتی نامیده می شود.

·      شعور ـ به معنی عام واژه ـ یعنی انعکاس فکری و یا تصویرسازی از جهان به مثابه عملکرد سیستم عصبی مرکزی، به مثابه ساختار اطلاعاتی خاص که نتیجه کار مغز است.

 

ب

·      ثانیا مفهوم «شعور جامعتی» و مفهوم  «وجود جامعتی» (وجود اجتماعی) لازم و ملزوم یکدیگرند.

 

  (از این رو ست که ما از دیالک تیک وجود جامعتی  ـ شعور جامعتی  سخن می گوییم.

 مترجم)

 

۵

·      بدین سان مفهوم «شعور جامعتی » سه فونکسیون مهم هم به عهده می گیرد:

 

الف

·      «شعور جامعتی» راه را برای بسط دادن مسئله اساسی فلسفه به جامعه بشری هموار می سازد.

 

  (مسئله اساسی فلسفه عبارت است از مسئله مربوط به رابطه ماده (طبیعت، وجود) و شعور (روح، تفکر)

  مسئله اساسی فلسفه عالی ترین مسئله فلسفه است.

  تقسیم و طبقه بندی سیستم ها و نگرش های فلسفی به دو جریان اصلی ماتریالیسم و ایدئالیسم و حل بنیادی کلیه مسائل مهم فلسفی، وابسته به پاسخی است که بدان داده می شود.

 مسئله اساسی فلسفه در فرم کم و بیش روشنی تمام تاریخ تفکر فلسفی را در برگرفته است.

 اگرچه این مسئله برای اولین بار از سوی ماتریالیسم دیالک تیکی، توسط انگلس، به طور صریح فرمولبندی شده است.

  مترجم)

 

ب

·      «شعور جامعتی» راه را برای پیاده کردن مسئله اساسی فلسفه در جامعه بشری هموار می سازد.

 

پ

·      «شعور جامعتی» راه را برای دادن پاسخ ماتریالیستی به مسئله اساسی فلسفه در عرصه جامعه بشری هموار می سازد.

 

۶

·      مارکس در این مورد می گوید:

·      «این شعور انسان ها نیست که وجود آنها را  تعیین می کند، بلکه برعکس، وجود جامعتی  آنها ست که شعور آنها تعیین می کند.»

·      (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۱۶، ص ۹)

 

۷

·      مفهوم «شعور جامعتی» از این لحاظ با مفهوم «روبنای ایدئولوژیکی» و یا «مناسبات ایدئولوژیکی جامعه» معنی مترادفی پیدا می کند.

 

·      مراجعه کنید به زیربنا و روبنا، مناسبات جامعتی

 

 

زیربنا و روبنا

 

۱

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/8975

 

۲

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/8980

 

۳

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/8986

 

پایان

 

 

مناسبات

 

http://mimhadgarie.blogfa.com/post/7996

 

ادامه دارد.