تمشک تیغ دار
آنتون چخوف
ترجمه صادق هدایت
شین میم شین
ساعت دروغ می گوید.
زمان دور یک دایره نمی چرخد
زمان بر روی خطی مستقیم می دود
و
هیچگاه، هیچگاه، هیچگاه باز نمی گردد.
ایده ساختن ساعت به شکل دایره، ایده جادوگری فریبکار بوده است
ساعت خوب، ساعت شنی است
هر لحظه به تو نشان مي دهد که دانه ای که افتاد دیگر باز نمی گردد
و
به
یادمان می اورد که زمان «خط» است نه «دایره»
و
زمان رفته
دیگر باز نمیگردد.
نه
افسوس،
نه
اصرار،
بر اين خط بي انتها تاثيري ندارد.
تفسيرش بماند براي اهلش.
همين .
فریبی
که
ما را خرسند می کند
بیش از صد حقیقت
برای ما ارزش دارد
پایان
۱
فریبی
که
ما را خرسند می کند
بیش از صد حقیقت
برای ما ارزش دارد
آنچه
که
آنتون چخوف
فریب
قلمداد می کند،
سیر دایره وار زمان
است:
ساعت دروغ می گوید.
زمان دور یک دایره نمی چرخد
زمان بر روی خطی مستقیم می دود
و
هیچگاه، هیچگاه، هیچگاه باز نمی گردد.
آنتون چخوف
حرکت خطی زمان
را
به
مثابه حقیقت مطلق
تصور می کند.
به
همین دلیل
حرکت دایره وار زمان
را
فریب می داند.
آنتون چخوف
خرافه خود
را
اصلا
به
خاطر نمی آورد:
او
خرافه مربوط به زمان دونده بر جاده ای مستقیم
را
چنان جدی گرفته
که
خیال می کند
که
حقیقت مطلق
است
و
ردخور ندارد.
زمان
اما
چیست؟
۲
فریبی
که
ما را خرسند می کند
بیش از صد حقیقت
برای ما ارزش دارد
قبل از ورود به بحث راجع به زمان،
باید
پرسید
که
خرسندی خارق العاده بشریت از حرکت دایره وار زمان
به
چه معنی است؟
آنتون چخوف
احتمالا
قیاس به نفس می کند.
او
خیال می کند
که
تصور حرکت دایره وار زمان
مانع اندیشیدن به کوتاه گشتن عمر خویش
می شود.
به
نظر آنتون چخوف
خلایق
از
غفلت خود نسبت به حرکت خطی کذایی زمان
سعادت می تراشند.
این تصور آنتون چخوف
اولا
در
حق مثلا کودکان و نوجوانان و حتی جوانان
اعتبار ندارد.
کودکان و نوجوانان و حتی جوانان آرزومند گذشت سریع تر زمان و رسیدن به بلوغ و نجات از وابستگی اند.
۳
فریبی
که
ما را خرسند می کند
بیش از صد حقیقت
برای ما ارزش دارد
چیست؟
آنتون چخوف
احتمالا
خیال می کند
که
خلایق
برای غفلت از کاهش دم به دم عمر خود
به
خودفریبی از طریق تصور حرکت دایره وار زمان
می پردازند.
واقعیت این است
که
غفلت از کاهش دم به دم عمر
توسط قوای غریزی
مثلا
توسط غریزه حفظ نفس
دیکته می شود.
ضمنا
فقط
این مورد نیست.
غریزه حفظ نفس
مانع حتی اندیشیدن به امراض و خطرات احتمالی می شود
تا
زندگی بر فرد مورد نظر خوش بگذرد.
اشکال بینشی دیگر آنتون چخوف
فراموش کردن دیالک تیک کمیت و کیفیت گذشت زمان
است.
آنتون چخوف
فقط کمیت گذشت زمان
را
می بیند
و
به
بحث
می کشد.
اما
کمترین اعتنایی
به
کیفیت گذشت زمان ندارد.
به
عبارت روشنتر
طول عمر
تعیین کننده
نیست.
کیفیت عمر
تعیین کننده
است.
مثلا
عمر ۱۰۰ ساله در طویله جماران و یا زندان
ارزش عمر ۵۰ ساله در آلمان و یا خانه
را
ندارد.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر