ویرایش و تحلیل
از
فریدون ابراهیمی
﴿الَّذِينَ يَأْكُلُونَ الرِّبَا لَا يَقُومُونَ إِلَّا كَمَا يَقُومُ
الَّذِي يَتَخَبَّطُهُ الشَّيْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ
قَالُوا إِنَّمَا الْبَيْعُ مِثْلُ الرِّبَا ۗ وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ
وَحَرَّمَ الرِّبَا ۚ فَمَن جَاءَهُ مَوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَىٰ
فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَى اللَّهِ ۖ وَمَنْ عَادَ فَأُولَٰئِكَ
أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ﴾
[ البقرة: ۲۷۵]
آنان كه ربا مى‌خورند،
در قيامت چون كسانى از قبر برمى‌خيزند كه به افسون شيطان ديوانه شده باشند.
و اين به كيفر آن است كه گفتند:
ربا نيز چون معامله است.
در حالى كه خدا معامله را حلال و ربا را حرام كرده است.
هر كس كه موعظه خدا به او رسيد و از رباخوارى باز ايستاد،
خدا از گناهان پيشين او درگذرد و كارش به خدا واگذار مى‌شود.
و
آنان كه بدان كار بازگردند، اهل جهنّمند و جاودانه در آن خواهند بود
کریم
در این آیه
به نهی از رباخواری می پردازد.
ربا فرمی از داد و ستد (معامله) است.
تفاوت ربا با معاملات دیگر در موضوع (اوبژکت) معامله است:
در معاملات دیگر، موضوع معامله، کالا ست.
در ربا، موضوع معامله، پول است.
پول
اما
کمترین فرق ماهوی با کالا ندارد.
پول
کالای کالاها ست.
پول
کالایی است که با همه انواع کالاها قابل معاوضه (داد و ستد) است.
پول
ضمنا
معیاری عینی و واقعی برای تعیین ارزش کالاها و حتی آدم ها ست.
به همین دلیل از مرد شش میلیون دلاری حرف می زنند.
تفاوت دیگر پول با کالاهای دیگر این است که پول بر خلاف کالاهای دیگر
فاسد نمی شود.
هدف و آماج مردم از داد و ستد، کسب سود است.
معامله با پول (ربا)
از این بابت کمترین فرقی با معامله با کالاهای دیگر ندارد.
سؤال این است که چرا در اسلام رباخواری حرام است؟
۱
آنان كه ربا مى‌خورند،
در قيامت چون كسانى از قبر برمى‌خيزند كه به افسون شيطان ديوانه شده باشند.
و اين به كيفر آن است كه گفتند:
ربا نيز چون معامله
است.
حتی معامله واره تلقی کردن ربا از دید کریم، مجاز نیست.
اما چرا و به چه دلیل؟
فرض کنیم کسی ۵۰۰ تومان به کسی قرض می دهد و بابت آن سالانه ۲ درصد (۱۰ تومان) نزول می گیرد.
اگر او با همان ۵۰۰ تومان، گاوی بخرد، می تواند از شیر گاو و کود گاو و نیروی فیزیکی گاو چه بسا سالانه بیش از ۲ درصد (۱۰ تومان) بهره برگیرد
و
اگر بخواهد بفروشد، چه بسا می تواند به ۶۰۰ تومان بفروشد.
چون گاو بر خلاف پول، رشد می کند و گوشت و شیر و غیره بیشتری می دهد.
پس دلیل واقعی کریم برای نهی از رباخواری چیست؟
گاهی کسی برای مداوی بچه اش پول لازم دارد.
اگر رباخواری نباشد، باید خانه اش را به قیمت نازلی بفروشد و بی خانمان گردد.
۲
در حالى كه خدا معامله را حلال و ربا را حرام كرده است.
هر كس كه موعظه خدا به او رسيد و از رباخوارى باز ايستاد،
خدا از گناهان پيشين او درگذرد و كارش به خدا واگذار مى‌شود.
و
آنان كه بدان كار بازگردند، اهل جهنّمند و جاودانه در آن خواهند بود
کریم برای نهی از رباخواری،
به عوض دلیل منطقی و تجربی و علمی، تهدید الکی و خرکی دارد.
شاید در روند تحلیل آیات قرآن،
کریم دلیلی عرضه دارد.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر