تحلیل
از
میمحا نجار
۱
کجروان با راستان در کینه اند
زشت رویان دشمن آیینه اند
معنی تحت اللفظی:
کژروان به راستان
کین می ورزند
و
زشت رویان
به
آیینه.
سایه
در
این بیت مثنوی مرثیه
برای توصیف تحقیرآمیز اجامر جماران،
دیالک تیک های زیر را توسعه می دهد و به خدمت می گیرد:
الف
دیالک تیک کژرو و راست
ب
دیالک تیک زشت رو و آیینه
۲
کجروان با راستان در کینه اند
زشت رویان دشمن آیینه اند
این دو دیالک تیک سایه و یا هر کس دیگر
بدیع و قابل تأمل اند.
معمولا
دیالک تیک کژرو و راست رو
و
دیالک تیک زشت رو و ماهرو
به کار می روند.
سؤال این است
که
چرا
سایه
ایندو دیالک تیک
را
توسعه داده و به خدمت گرفته است؟
۳
کجروان با راستان در کینه اند
زشت رویان دشمن آیینه اند
این بیت مثنوی مرثیه سایه
سرشار از نفرت طبقاتی و زهر ایده ئولوژیکی
است:
کژرو
یعنی
منحرف.
منحرف از صراط مستقیم.
منحرف
در
افواه عمومی
دشنامواژه و تحقیرواژه
است.
منحرفین
ضد راستان
ضد پارسایان
ضد رهروان رهشناس
ضد صادقین
اند
دیالک تیک کجرو و راست
بسط و تعمیم دیالک تیک فاسد و صالح است.
سایه
طبقه حاکمه جهنم جهل و جنایت و جنون
را
مشتی فاسد پلید و پتیاره
و
اعضای حزب توده مظلوم و معصوم
را
نوادر پاکدامن و پارسا
تلقی می کند:
آیینه واران
نمی توان
رئالیست بود
و
به
سایه حق نداد.
۴
آی آدم
این صدای قرن ما ست
این صدا از وحشت غرق شما ست
معنی تحت اللفظی:
هی لاشخورها
فریاد قرن ما
را
بشنوید.
این فریاد
حاوی وحشت از استغراق شما ست.
سایه
در
این بیت مثنوی مرثیه
در
سرکوب حزب توده،
مرگ وحشت انگیز طبقه حاکمه نکبت
را
می بیند.
شاعر توده و حزب توده
به
فریاد
است
و
فریاد خود
را
فریاد قرن
می داند.
فریادی
که
حاوی وحشت از سقوط ارتجاع سیاه حاکم است.
سقوط ارتجاع حاکم به قعر بربیت و توحش
به این دلیل وحشت انگیز است
که
ارتجاع
می تواند
به
هنگام سقوط به قهقرا
جامعه
را
هم
به همراه ببرد.
اندیشه سایه
در
بیت بعدی مثنوی
که
ضمنا
واپسین بیت مثنوی مرثیه است
از
صراحت می گذرد:
۵
دیده در گرداب کی وا می کنید؟
وه
که
غرق خود
تماشا می کنید.
معنی تحت اللفظی:
در
گرداب اضمحلال
چشم باز خواهید کرد
و
شاهد استغراق خود خواهید گشت؟
پایان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر