۱۳۹۰ مهر ۲۸, پنجشنبه

دترمینیسم (تعین مندی گرائی) (2)

یادمان پزشک و فیلسوف سوئیسی پاراسلسوس در شهر اینسیدلن
پروفسور دکتر گونتر کروبر

برگردان شین میم شین

• اسکولاستیک قرون وسطی، به پیروی از ارسطو و با عمده کردن ناپیگیری های ایدئالیستی او در درک دترمینیسم، به انکار دترمینیسم علی و به ترویج تله ئولوژی (غایت مندی) مذهبی معینی می پردازد.

• مراجعه کنید به تله ئولوژی

5
دترمینیسم در فلسفه دوره گذار ازقرون وسطی به عصر جدید

نیکولاس کوزانوس (1401 ـ 1464)
فیلسوف، تئولوگ، ریاضی دان، کاردینال
از نخستین هومانیست های آلمانی در دوره گذار از قرون وسطی واپسین به عصر جدید آغازین

• فلسفه دوره گذار از قرون وسطی به عصر جدید (کوزانوس، برونو) هم پیوند علی عینی و هم تحقق اهداف و آماج های از قبل موجود ناشی از اراده الهی در طبیعت را صادق می داند.

• با توسعه علوم در قرون شانزدهم و هفدهم تفکر تله ئولوژیکی رفته رفته از عرصه بدر رانده می شود و در بسیاری از عرصه های علوم اغلب و آشکارا توضیح پدیده های طبیعی بکمک علل طبیعی و کشف قوانین عینی حاکم بر حوادث طبیعی توصیه می شود.

• دستاوردهای این دوره به شرح زیر بوده اند:

1

• کشفیات بزرگ گالیله

2

• روی بر گرداندن از گمانورزی و حدس کیمیاگرانه (الشیمیستی) و روی آوردن به مبانی آغازین شیمی علمی

3

فیلیپوس تئوفراستوس بمبست فون هوهین هایم معروف به پاراسلسوس (1493 ـ 1541)
دانشمند همه جانبه با آثار همه جانبه سوئیسی
مداوای موفقیت آمیز او افسانه وار بود.
مؤلف آثار بیشمار که عمدتا پس از مرگ او منتشر می شوند.

• مخالفت پاراسلسوس با خرافه کلیسا، مبنی بر این که گویا بیماری ها مجازات الهی اند و روی آوردن به علم پزشکی مبتنی بر تجارب طبیعی و مبتنی بر بررسی پیوندهای مشخص.

4

باروچ اسپینوزا، جان لاک، فرانسیس بیکن، رنه دکارت
Baruch Spinoza, John Locke, Francis Bacon, René Descartes

• در فلسفه فرانسیس بیکن، هیوم، دکارت و اسپینوزا برای توضیح پدیده های طبیعی، دیگر کسی دست بدامن مشیت الهی نمی شود، بلکه علل طبیعی به خدمت گرفته می شوند.
• به نظر فلاسفه یاد شده، دانش واقعی در شناخت علل مادی پدیده ها نهفته است.

5

Clockwise from top left, Nicolaus Copernicus (1473-1543), Johannes Kepler (1571-1630), Galileo Galilei (1564-1642), and Isaac Newton (1642-1727)
کوپرنیک، کپلر، گالیله و نیوتون

• در این دوره و همچنین در دوره بعد، یعنی در قرن هجدهم، علم مکانیک رشد چشمگیری می یابد.
• کپلر، گالیله و بویژه نیوتون سیستم نظری جدیدی را بوجود می آورند که بر مبنای آن حرکت و تأثیر متقابل مکانیکی اجسام موجود در پیرامون انسان ها بدرستی توصیف می شود، با اتکا به محاسبه ریاضی، حتی مدار حرکت کرات آسمانی تعیین می شود و مورد پیشگوئی قرار می گیرد، بدون اینکه کسی اشاره ای حتی به علل ماورای طبیعی و الهی و یا اصول غیرمادی بکند.

6

• مکانیک کلاسیک تجسم مادی علم بطور کلی می شود و درک طبیعت بر مبنای قوانین اساسی آن صورت می پذیرد.

ادامه دارد

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر