خود آموز خود اندیشی (۹۰۸)

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شو

مقدمه

بخش اول

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۷۸)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم! 

حافظ

گر رنج پیشت آید و گر راحت، ای حکیم

نسبت مکن به غیر، که اینها خدا کند.

معنی تحت اللفظی:

اگر بلایی بر سرت آید و یا بلایی رفع شود،

مسبب هر دو فقط و فقط خدا ست و نه بشر.

 

حافظ

در این بیت غزل

به خردمندان هشدار و خاموشباش می دهد:

او

دیالک تیک علت و معلول

را

به شکل دوئالیسم خدا و رنج و گنج بسط و تعمیم می دهد

و

خدا را باعث و بانی هر خوشبختی و بدبختی بشر می داند.

 

بدین طریق

طبقه حاکمه ستمگر و استثمارگر

به آب زمزم شسته و تطهیر می شود

و

دلیلی برای مقاومت و مبارزه باقی نمی ماند.

 

زور بشر به خدا که نمی رسد.

بنابرین توصیه خواجه

چاره ای جز تسلیم و تحمل و رضا باقی نمی ماند و جامعه طویله می شود.

 

ادامه دارد.