ویرایش و تحلیل
از
فریدون ابراهیمی
﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُبْطِلُوا صَدَقَاتِكُم بِالْمَنِّ
وَالْأَذَىٰ كَالَّذِي يُنفِقُ مَالَهُ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُ
بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۖ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ صَفْوَانٍ عَلَيْهِ
تُرَابٌ فَأَصَابَهُ وَابِلٌ فَتَرَكَهُ صَلْدًا ۖ لَّا يَقْدِرُونَ عَلَىٰ
شَيْءٍ مِّمَّا كَسَبُوا ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ
الْكَافِرِينَ﴾
[ البقرة: ۲۶۴]
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد،
همانند آن كس كه اموال خود را از روى ريا و خودنمايى انفاق مى‌كند
و به خدا و روز قيامت ايمان ندارد،
صدقه‌هاى خويش را به منّت‌نهادن و آزار رسانيدن باطل مكنيد.
مثَل او مثَل سنگ صافى است كه بر روى آن خاك نشسته باشد.
به ناگاه بارانى تند فرو بارد و آن سنگ را همچنان كشت ناپذير باقى گذارد.
چنين كسان از آنچه كرده‌اند سودى نمى‌برند،
كه خدا كافران را هدايت نمى‌كند.
کریم
در این آیه به طرز انفاق اشاره دارد:
۱
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد،
همانند آن كس كه اموال خود را از روى ريا و خودنمايى انفاق مى‌كند
و به خدا و روز قيامت ايمان ندارد،
صدقه‌هاى خويش را
به منّت‌نهادن و آزار رسانيدن باطل مكنيد.
اگر کسی موقع انفاق به مستمندان بر سر آنها منت گذارد،
شبیه کفار خواهد بود که برای خودنمایی پشیزی به فقیری می دهند.
چنین کسی
پاداشی برای انفاقش دریافت نخواهد کرد.
دلیل عینی و علمی کریم بر پرهیز از منتگذاری این است
که
انفاق به معنی داد بی ستد و بلاعوض است و کسی حاضر به داد بی ستد و یا بلاعوض نیست.
دلیل ذهنی (سوبژکتیو) کریم این است
که
فقرا با دریافت انفاق به اندازه کافی خجالت می کشند و نباید با تحقیر
شخصیت پامال گشته شان بیشتر پامال شود.
محتوای این بخش از آیه
هومانیستی (بشر دوستانه) است.
۲
مثَل او مثَل سنگ صافى است كه بر روى آن خاك نشسته باشد.
به ناگاه بارانى تند فرو بارد و آن سنگ را همچنان كشت ناپذير باقى گذارد.
کسی که انفاق ریایی بکند، مثل سنگی خواهد بود که چیزی بر روی آن نمی روید.
۳
چنين كسان از آنچه كرده‌اند سودى نمى‌برند،
كه خدا كافران را هدايت نمى‌كند.
کریم
در چارچوب دیالک تیک سود و زیان (برد و باخت) می اندیشد:
هر کس انفاق ریایی بکند، اجری دریافت نخواهد کرد و جزو زیانکاران خواهد بود.
سود و زیان و زیانکار از مفاهیم مهم کریم اند.
کریم
از پیروان مکتب پراگماتیسم است:
معیار حقیقت هر کردوکاری برای پراگماتیسم، سود است.
هر کاری که سودآور باشد، حقیقی است.
جالب
تکرار مسئولیت خدا در زمینه کفر و ایمان خلایق توسط کریم است:
کفر و ایمان خلایق
نه به دلیل سطح شعورشان، بلکه به خواست خدا ست.
فروغ در این جور جاها جنون می گیرد و می پرسد:
«اگر کفر و ایمان خلایق به خواست خدا ست،
پس سؤال و جواب و اجر و عذاب رای چیست؟»
مراجعه کنید
به
تحلیلی بر شعر فروغ فرخزاد
تحت عنوان «عصیان بندگی»
http://mimhadgarie.blogfa.com/post/11381
تحلیلی بر شعر فروغ
تحت عنوان «عصیان خدایی»
http://mimhadgarie.blogfa.com/post/11382
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر