۱۴۰۲ آبان ۲۲, دوشنبه

فرهنگ مفاهیم فلسفی (ت) تله ئولوژی (هدف گزاری، تعیین هدف) (۳)

 

 پروفسور دکتر گونتر کروبر

پروفسور دکتر یوهانا شرام

برگردان

شین میم شین

 

۲

تله ئولوژی ذاتی در استوئیسم

 

·    استوئیست ها  ـ به ویژه ـ تأکید داشتند که طبیعت برای انسان ها به طور هدفخوان (بنا بر حکمتی) تنظیم شده است

·    (پیرون، سیسه رو)

 

۳

تله ئولوژی ذاتی در فلسفه اسکولاستیک

 

·    طرفداران اسکولاستیک هدفخوانی سیستم ها را نتیجه عقل کل الهی (همه دانی خدا) و «هدفمندی الهی» می دانستند که به خاطر انسان ـ به مثابه عالی ترین موجود زمینی ـ صورت گرفته است

·    (دونس اسکوتوس، اوکهام)

 

۴

تله ئولوژی ذاتی در تومیسم

 

    توماس فون اکوین

 (۱۲۲۵ ـ ۱۲۷۴)

ایتالیائی الاصل و یکی از پرنفوذترین فلاسفه و تئولوگ های تاریخ  

از مهمترین فقهای کلیسای کاتولیک

 از نمایندگان اصلی فلسفه در قرون وسطی متعالی (اسکولاستیک)  

میراث فکری خارق العاده او هنوز هم در نئوتومیسم و نئواسکولاستیک مؤثراست.

کلیسای کاتولیک روم او را جزو قدیسان تلقی می کند.

 

الف

·    توماس فون اکوین برای توضیح اعتقاد مسیحی راجع به ماورای تجربی و ذاتی (ترانسندنس و ایماننس) الهی به طور اکلکتیکی (التقاطی) آموزه ایده ای افلاطون را با آموزه فرم ارسطوئی پیوند می دهد و اعلام می کند که فرم عبارت است از ایده ای که به وسیله خدا هنگام خلق چیزها به آنها اعطا می شود و چیزها به برکت فرم در خدا (عالی ترین و خالص ترین فرم ها) سهیم می شود.

 

(ما زمانی با اکلکتیسیسم فلسفی سر و کار داریم

که کسی تئوری ها، نظرات و قبل از همه عناصر و تزهای سیستم ها و جریانات فلسفی مختلف را بدون تلاش در جهت ترکیب خلاقانه آنها و بدون بر طرف کردن تناقضات منطقی موجود، با هم مخلوط کند و سیستم من در آوردی «جدیدی» را به وجود آورد.

مترجم)

 

ب

·    توماس فون اکوین علت غائی را مقدم بر علت مؤثر می داند:

 

۱

·    به نظر او، هدف، علت العلل واقعی را تشکیل می دهد.

 

۲

·    بدون هدف که علت هر معلول معینی است، چیزی نمی تواند وجود داشته باشد.

 

۳

·    هدف غائی همه اهداف عبارت است از نیل به کمال الهی

 

۴

·    او در اثبات تله ئولوژیکی خدا، وجود خدا را از هدفخوانی موجود در جهان نتیجه می گیرد.

 

۵

·    همین نظریه را امروزه می توان در قالب مدرنش در نئوتومیسم باز یافت که همان استدلال دایره وار توماس فون اکوین را به کار می برد:

·    هدفخوانی چیزها ناشی از وجود خدا دانسته می شود و وجود خدا به کمک هدفخوانی چیزها اثبات می شود.

 

ادامه دارد.



 

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر