شین میم شین
نه اندیشه مادرزاد وجود دارد
و
نه اندیشیدن مادرزادی.
اندیشیدن
را
باید مثل هرعلم،
در روندی دشوار فراگرفت.
شیخ سعدی
(۱۱۸۴ ـ ۱۲۸۳ و یا ۱۲۹۱)
(دکتر حسین رزمجو: بوستان سعدی، ص ۱۵ ـ ۲۲)
حکایت سوم
شنیدم، که دارای فرخ تبار
ز لشکر جدا ماند، روز شکار
دوان آمدش گله بانی به پیش
به دل گفت، دارای فرخنده کیش:
«مگر دشمن است این، که آمد به جنگ
ز دورش بدوزم به تیر خدنگ.»
نگهبان مرعی بخندید و گفت:
«نصیحت ز منعم نباید نهفت:
نه تدبیر محمود و رأی نکو ست
که دشمن، شهنشه نداند، ز دوست
۱
شنیدم، که دارای فرخ تبار
ز لشکر جدا ماند، روز شکار
دوان آمدش گله بانی به پیش
به دل گفت، دارای فرخنده
کیش:
«مگر دشمن است این، که آمد به جنگ
ز دورش بدوزم به تیر خدنگ.»
معنی تحت اللفظی:
گله بانی
با
مشاهده دور
ماندن پادشاه از سپاه
دوان دوان به
سوی آمد.
پادشاه با خود
گفت:
«احتمالا دشمن
است
و
بهتر است که او
را تا نزدیکتر نیامده، از دور به رگبار تیر ببندم.»
پادشاه
به
گله بان
ایست می دهد
و
تهدید به شلیک (تیراندازی)
می کند.
سؤال
سعدی
در
این بیت شعر،
دیالک تیک ط ح و توده
را
به
شکل دیالک تیک دارا
و گ بسط می دهد
و
به
مقایسه آندو
می پردازد.
جواب
سعدی
در
این بیت شعر،
دیالک تیک طبقه حاکمه و توده
را
به
شکل دیالک تیک دارا
و گله بان بسط می دهد
و
به
مقایسه آندو
می پردازد.
انتخاب گله بان تصادفی نیست.
سؤال
سعدی
تثلیث ش ـ گ ـ گ
را
به
خورد خواننده و شنونده شعرش می دهد:
شاه
در
این تئوری اجتماعی سعدی
به
مثابه شبان گله خلق
شبان گله
اسب و خر
قلمداد می شود.
جواب
سعدی
تثلیث شبان ـ گرگ ـ گله
را
به
خورد خواننده و شنونده شعرش می دهد:
شاه
در
این تئوری اجتماعی سعدی
به
مثابه شبان گله خلق
شبان گله
اسب و خر
قلمداد می شود.
شهامت حکیم قرون وسطی در بیان حقایق عینی زندگی،
اگر از صراحت طبقاتی گذرانده نشود،
نه تنها
ستایش انگیز، بلکه حیرت انگیز جلوه خواهد کرد.
سؤال
محبوبیت توده ای سعدی نیز در همین چ ن او ست.
جواب
محبوبیت توده ای سعدی نیز در همین چپ نمائی ست.
۲
نگهبان مرعی بخندید و گفت:
«نصیحت ز منعم نباید نهفت:
نه تدبیر محمود و رأی نکو ست
که
دشمن،
شهنشه
نداند، ز دوست.»
معنی تحت اللفظی:
نگهبان مرتع (چراگاه)
با
شنیدن اخطار «ایست»
خندید
و
گفت:
«از دادن اندرز به ارباب نباید پرهیز داشت:
اینکه شاهی عاجز از تمیز دوست از دشمن باشد،
تدبیر پسندیده و نظر نیکی نیست.»
سؤال
سعدی
در
این دو بیت شعر،
دیالک طبقه حاکمه و ت
را
نخست
به
شکل دیالک تیک شاه و ش
و
بعد
به
شکل دیالک تیک منعم و خ
و
ضمنا
به
شکل دیالک تیک بی ش و با ش
بسط می دهد.
جواب
سعدی
در
این دو بیت شعر،
دیالک طبقه حاکمه و توده
را
نخست
به
شکل دیالک تیک شاه و شبان
و
بعد
به
شکل دیالک تیک منعم و خادم
و
ضمنا
به
شکل دیالک تیک بی شعورو با شعور
بسط می دهد.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر