هومانیسم و جنبش هومانیستی (۱۲)

 یوهان گوتفرید هردر

(۱۷۴۴ ـ ۱۸۰۳)

نویسنده، شاعر، مترجم، تئولوگ، تاریخفیلسوف و فرهنگفیلسوف  کلاسیک وایمار (آلمان)

از هومانیست های بزرگ

متنفذترین نویسنده و متفکر عصر روشنگری

از ستارگان چهارگانه وایمار

(هردر، وایلند، گوته، شیللر)

آثار:

بررسی منشاء زبان

ایده هائی راجع به فلسفه تاریخ بشریت

باد و  خورشید

متاانتقاد از انتقاد از خرد محض

  

پروفسور دکتر ماتهویس کلاین

پروفسور دکتر مانفرد بور

 

برگردان

 شین میم شین

 

هومانیسم قرن هجدهم

ادامه

۱۶

·      هردر همانند گوته، فیشته و هگل بر آن بوده است که با انقلاب فرانسه، عصر جدیدی آغاز شده است که در آن سرانجام، وظیفه هومانیستی بزرگ، یعنی تکوین انسان حتی الامکان کامل، در جامعه ای حتی الامکان کامل تحقق پذیر می گردد.

۱۷

·      اما جامعه بورژوائی که بر مالکیت خصوصی سرمایه داری، بر استثمار و ستم بر توده های زحمتکش استوار شده بود، ناتوانی خود را از جامه عمل پوشاندن به ایده های بزرگ هومانیستی، یعنی آزادی، برابری و برادری همه انسانها و ایده های راهگشای توده های مردم در مبارزه بر ضد فئودالیسم، نشان داد.

۱۷

·      متفکران هومانیستی ماقبل مارکس و انگلس نتوانستند راه مستدل علمی برای تحقق ایده های بزرگ هومانیستی خود نشان دهند.

۱۸

·      کانت بار عزت و آزادی را به صورت فرامین بی چون و چرای مبتنی بر وجدان و خیرخواهی انسانی، بردوش بشریت نهاد.

۱۹

·      اما حتی شیللر در کتاب خود تحت عنوان «دون کارلوس»  نشان داد که هر فرد انسانی، اگر هم مثل مارکیز فون پوزا از ایده های بشردوستی سرشار باشد و به آنها پایبند باشد و با تمام قوا در جهت آنها حرکت کند، «رؤیای تشکیل دولت نوین» باید در نظام اجتماعی موجود ناکام بماند.

·      در نظام اجتماعی ئی که حرف آخر از آن مفتش بزرگ است.

۲۰

·      و هگل، وقتی که به شیوه خاص خود از «تراژدی اخلاق» در تاریخ سخن می گوید، آنجا که «قانون قلب» با «نظام مهیب جهان» مواجه می شود، با «قدر قدرتی نه فقط بیگانه با خود، بلکه متخاصم با خود»، با «نظام اجتماعی» ئی که «در آن هرکس به قدر توانش می درد و می برد»، منظورش پرده برداری از اسرار نظام سیاسی و اجتماعی ئی است که تحت سلطه قدرت بی رحم مالکیت خصوصی سرمایه داری قرار دارد.

·      قدرتی که به سرکوب و تحقیر انسان های زحمتکش می پردازد.

۲۱

·      گرایش انسان های زحمتکش به صلح، آزادی و عزت انسانی، در چنین نظام اجتماعی مورد مجازات قرار می گیرد.

·      حقیقت امری که امروزه ما در کشورهای امپریالیستی شاهدش هستیم.

۲۲

·      پیوند دادن ایده های هومانیستی تاریخ با طبقه کارگر و با آماج های بزرگ مبارزه رهائی بخش این طبقه، پوشاندن جامه مشخص به آنها و توسعه و تکامل بخشیدن به آنها خدمت رهائی بخش و هومانیستی بزرگ مارکس و انگلس بوده است.

ادامه دارد.