امیر هوشنگ ابتهاج
(سایه)
(اسفند ۱۳۰۶)
تحلیلی
از
میم حجری
مارکسیست اسلامی
ه. الف. ابتهاج
یا حسین ابن علی
خون گرمِ تو هنوز
از زمین می‌جوشد
هر کجا باغ گل سرخی هست
آب از این چشمه‌ی خون می‌نوشد
کربلایی است دلم:
سرِ حق بر نیزه است
خیل آزادگی
آواره صحرای ستم
از
سیه‌کاری شمران و یزیدان
فریاد
یا حسین ابن علی
همتت
همره حق جویان
باد!
پایان
۱
یا حسین ابن علی
خون گرمِ تو هنوز
از زمین می‌جوشد
هر کجا باغ گل سرخی هست
آب از این چشمه‌ی خون می‌نوشد
اگر به این بند شعر سایه
اندکی دقت شود،
محتوای ماهوی این شعر
معلوم می گردد.
گل سرخ و باغات گل سرخ
ربطی منطقی و واقعی به امام حسن و بیابان لم یزرع کربلا
ندارند.
گل سرخ
سمبل دیرین حزب توده
است.
باغات گل سرخ
یعنی
احزاب توده ای.
اگر حالا همین بند شعر سایه را معنی کنیم،
به شرح زیر خواهد بود:
خون شهدای حزب توده
که
در طول تاریخ معاصر ریخته شده،
به
صورت چشمه خون
مجددا
از زمین فواره می زند
و
باغات گل سرخ (احزاب توده ای) را سیراب می کند.
۲
کربلایی است دلم:
سرِ حق بر نیزه است
خیل آزادگی
آواره صحرای ستم
از
سیه‌کاری شمران و یزیدان
فریاد
منظور شاعر از اعدام حق توسط شمران و یزیدان متعلق به طبقه حاکمه طویله جماران
حمله مرتجعین خر و خردستیز بر حقیقت عینی است.
حقیقت عینی
در
هیئت سران و سرداران و زنان و جوانان حزب توده
بی سر و بی سردار و بی یار و مددکار و هوادار شده است.
۳
خیل آزادگی
آواره صحرای ستم
منظور شاعر از خیل آزادگان
اعضا و هواداران جان به در برده از مهلکه جماران
است
که
آواره جهان بی سامانند.
این بدان معنی است
که
طبقه حاکمه طویله جماران
تشکیلات حزب توده
را
در هم کوبیده
و
اعضای آن
را
یا
نابود کرده
و
یا
در به در ساخته است.
۴
از
سیه‌کاری شمران و یزیدان
فریاد
شاعر
لاشخوران جماران
را
با
شمر و یزید سیه کار
قابل مقایسه می داند
و
مورد لعن و نفرین قرار می دهد.
مشتی خر و خردستیز
خیال می کنند که منظور سایه
سیدالشهدای خونریز برده دار
است
و
ضمن «استاد»، «استاد» گفتن الکی و خر رنگ کنکی
برایش جایزه می دهند.
از ما گفتن:
ایها الاشرار
سایه
را
تا دیر نشده
بگیرید
به
تله ویزیون طویله بیاورید
به
توبه وادارید،
رسوا کنید
و
بعد تنش را از شر سرش خلاص کنید،
بر سر نیزه بزنید،
نفس راحتی بکشید
و
خوش باشید.
۵
یا حسین ابن علی
همتت
همره حق جویان
باد!
سایه در این بند آخر شعر
آرزو می کند که همت شهدای حزب توده،
همره حق جویان باشد.
حق جویی
در
این شعر سایه
به
معنی حقیقت جویی و حقیقت پرستی و حمایت و حراست از حقیقت عینی
است.
منظور سایه از همراهی همت شهدای توده با حق جویان
تداوم راه نسل های قبلی
توسط نسل های بعدی
است.
پایان
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر