فرهنگ مفاهیم فلسفی (خ) خرد (عقل، فرنونفت، راسیون) (۲)

  

پروفسور دکتر  مانفرد بور

برگردان

شین میم شین 

 

۶

·    انگلس در رابطه با جنبش روشنگری فرانسه در قرن هجدهم ـ ادامه می دهد:

 

۱

·    «نخست مغز انسانی و قوانینی که نتیجه تفکر آنند، می بایستی به مثابه شالوده همه اعمال انسانی و پایه جامعتی شدن انسانی معتبر شناخته شوند.

 

۲

·    اما خرد ـ به معنای وسیع کلمه ـ بعدها، زمانی که این قوانین با واقعیت در تضاد قرار می گیرند، عملا و از سر تا پا وارونه می شود.

 

۳

·    کلیه فرم های جامعتی و دولتی پیشین و کلیه تصورات کهنه به میراث مانده، به عنوان عناصر نامعقول به پستوی خانه ریخته می شوند.

۴

·    جهان ما قبل، به مثابه جهانی تلقی می شود، که اسیر بی اراده پیشداوری ها بوده است و هرچه که کهنه بوده است، سزاوار نفرت و تحقیر قلمداد می شود.

 

۵

·    اکنون هنگام آن رسیده بود، که خرد واقعا بر تخت بنشیند.

 

۶

·    اکنون دیگر می بایستی خرافه، ستم، امتیاز و بیداد جای خود را به حقیقت ابدی، عدالت ابدی، برابری انسان ها (که طبیعی تلقی می شد) و حقوق بی چون و چرای انسانی بسپارد.»

·    (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۱۹، ص ۱۸۹)

 

۷

·    این توصیف انگلس فقط به روشنگری فرانسه محدود نمی شود.

 

۸

·    تمامت تاریخ توسعه تفکر کلاسیک بورژوائی ـ کم و بیش ـ تأییدی بر صحت آن است.

 

۹

·    چرا که فلسفه کلاسیک بورژوائی با مفهوم خرد است که می افتد و برمی خیزد.

ادامه دارد.