احسان طبری
(۱۲۹۵ ـ ۱۳۶۸)
(۷۳ سال)
دو بینش
(از اندرزنامه عمر)
درنگی
از
شین میم شین
زور و زر را گر به خود حاکم کنی در روزگار
چارپا خویی که گشتی بنده مهمیز و جو
شمع آسا خود بسوز و تیرگی کن برکنار
کِشته ای گر بذرِ زرّین، میرسد گاهِ درو
معنی تحت اللفظی:
بشر اگر تابع زر و زور باشد، به درجه جانور تنزل می یابد.
جانوری که تابع مهمیز (میخ کفش اسب سوار برای بالاتر بردن سرعت اسب) و جو است.
بشر باید مثل شمع بسوزد و شب تیره را بیفرزود.
اگر بذر زرین بپاشد، روزی خرمن زر درو خواهد کرد.
۱
زور و زر را گر به خود حاکم کنی در روزگار
چارپا خویی که گشتی بنده مهمیز و جو
چارپا خویی که گشتی بنده مهمیز و جو
طبری
در این بیت شعر
از مفهوم روزگار بهره برمی گیرد.
روزگار به معانی خرافی مختلف ایام و زمانه و قضا و قدر و غیره به کار رفته است
و
جای خالی مفاهیم علمی و فلسفی را پر کرده است.
روزگار از مفاهیم قرون وسطایی محبوب سعدی و حافظ و سایه و شهریار و غیره است.
استفاده از این جور مفاهیم با روح روشنگری علمی و انقلابی منافات دارد.
طبری
در این بیت شعر
هر کسی را که در پی زر و زور باشد، چارپا قلمداد می کند.
یعنی
نه تنها به تحقیر بورژوازی و خرده بورژوازی و پرولتاریا ،
بلکه ضمنا به تحقیر حیوانات می پردازد.
طبری
خیال می کند که حیوانات فقط به فکر شکم اند.
جانور ـ تصور و جانور ـ تصویر طبری، نه علمی، بلکه خرافی است.
نه ناتورالیستی، بلکه فئودالیستی است.
نباتات و جانوران نیای فخر انگیز بشر اند و بشر هر چه دارد از نباتات و جانوران دارد.
تحقیر نباتات و جانوران با ناتورالیسم مارکسیستی ناسازگار است.
۲
شمع آسا خود بسوز و تیرگی کن برکنار
کِشته ای گر بذرِ زرّین، میرسد گاهِ درو
کِشته ای گر بذرِ زرّین، میرسد گاهِ درو
طبری
در این بیت شعر،
خواننده و شنونده شعرش را به سرمشق قرار دادن شمع دعوت می کند.
شمعی که ضمن خودسوزی تیرگی ستیزی می کند.
کسی که به تحقیر چارپایان پرداخته، اکنون به تجلیل از جمادات می پردازد.
طبری
عینا و عملا
به تبلیغ خودسوزی به نیت تیرگی ستیزی (ارتجاع ستیزی) می پردازد.
خودسوزی به معنی خودستیزی و مستلزم خردستیزی است
که کردوکاری نیهلیستی و آنارشیستی و آوانتوریستی و فاشیستی و فوندامنتالیستی است.
خودسوزی و خودستیزی و خردستیزی با روح مارکسیسم منافات دارد.
حیات بشری
به ویژه حیات هر شخص و شخصیت توده ای و انقلابی، مقدم ترین نعمت هستی طبیعتی و جامعتی است
و
باید از آن حراست همه جانبه به عمل آید.
قرن ها طول خواهد کشید که شخصیت هایی از طراز مارکس و انگلس و لنین تولد یابند و تربیت شوند.
۳
کِشته ای گر بذرِ زرّین، میرسد گاهِ درو
کِشته ای گر بذرِ زرّین، میرسد گاهِ درو
همان طبری که در بیت اول، نهی از زر کرده است،
همین طبری است که در بیت دوم دعوت به افشاندن بذر زر و درویدن خرمن زرین می کند.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر