فرهنگ مفاهیم فلسفی (ت) تفکر تاریخی (جهانتصویر تاریخی) (۴)

 

 

پروفسور دکتر هانس کورتوم

پروفسور دکتر وینفرید شرودر

برگردان

 شین میم شین

 

۱۵

·    پیروزی اندیشه پیشرفت به مثابه نتیجه توسعه علوم مدرن و امکانات تأثیرگذاری پراتیک دگرگونساز روزافزون علوم در اواخر قرن هفدهم میلادی در فرانسه (که در آن زمان به نقطه اوج رونق قدرت سیاسی و توسعه فرهنگی ملی خود نایل آمده بود) شالوده نظری (تئوریکی) جنبس مخالفت پهناوری بر ضد تقدم قائل شدن به آنتیک (جهان باستان کلاسیک) را (که به جنگ کهنه بر ضد نو معروف شده بود) تشکیل می داد.

 

۱۶

·    اندیشه پیشرفت نقطه آغازین جهانتصویر تاریخی روشنگری فرانسه محسوب می شود که  در تکوین تفکر تاریخی مدرن نقش سازنده ای به عهده داشته است.

 

۱۷

شارل پرا

(۱۶۲۸ ـ ۱۷۰۳)

نویسنده معروف فرانسه

گردآورنده افسانه ها

عهده دار مقایسه هنر و علوم آنتیک با عصر جدید

(مقایسه کهنه با نو)

 

·    شارل پرا، یکی از برجسته ترین مدافعان برتری تاریخی ـ جهانی عصر جدید، در این مبارزه کلیه هنرها و علوم آنتیک و عصر جدید را مورد مقایسه قرار می دهد، که به تقلید از اصطلاح معروف «جنگ کهنه بر ضد نو» عنوان «مقایسه کهنه و نو» (۱۶۸۸ ـ ۱۶۹۷) به خود می گیرد.

 

۱۸

·    نتیجه این مقایسه عبارت از این بوده که فرانسه در زمان حکومت لودویگ چهاردهم از یونان و روم پیشرفته تر بوده است.

 

۱۹

·    اما از آنجا که شارل پرا نمی تواند شمای پیشرفت به طور کلی خطی خود را بر جریان تاریخی مشخص پیاده کند و از آنجا که او همانند هومانیست ها، قرون وسطی را دوران پسرفت تلقی می کند، نظریه رواج داده شده از سوی هومانیست های رنسانس مبنی بر جریان طبیعی رشد، رونق و زوال دایره وار همه فرهنگ ها به جای خود باقی می ماند.

 

۲۰

ولتر

(۱۶۹۴ ـ ۱۷۷۸)

از متنفذترین مؤلفین روشنگری فرانسه

در فرانسه، قرن هجدهم را «قرن ولتر» می نامند.

از منتقدین سرسخت استبداد، حاکمیت فئودالی و انحصار جهان بینانه کلیسای کاتولیک.

از تدارک بینندگان فکری برجسته انقلاب فرانسه

حربه او در دفاع از افکار خویش عبارت بود از

استیل بیان عامه فهم، طنز و طعنه و ریشخند

 

·    پیوند تاریختصویر مبتنی بر حرکت به سوی نقطه اوج تکاملی مطلق و تئوری حرکت دایره وار برای تاریختصویر ولتر نیز دست نخورده باقی می ماند.

 

۲۱

·    اما پرا با توجه به نکات زیر به شناخت بی نظیری عصر خود نسبت به گذشته و غیرقابل قیاس بودن آندو نایل می آید:

 

الف

·    با احساس درخشش فرهنگی زمان خود، که پرا به شدت تحت تأثیر آن قرار داشت.

 

ب

·    با توجه به ثبات سیاست داخلی ناشی از حکومت مطلقه مرکزی

 

پ

·    با توجه به موفقیت های سیاست خارجی حکومت مطلقه مرکزی

 

۲۲

·    بدین طریق اعتقاد غالب به اشتراک فرا زمانی جهان باستان با عصر جدید متزلزل می شود.

·    اعتقادی که هر تلاش برای خود شناسی تاریخی را غیرممکن می ساخت.

 

۲۳

لودویگ چهاردهم

 (۱۶۳۸ ـ ۱۷۱۵)

پادشاه فرانسه و نوارا

 مهرشاه (آفتابشاه)

  نماینده کلاسیک حکومت مطلقه (استبداد)

 

·    فرهنگ آنتیک که از اعتبار هنجاری برخوردار بود، آنچنان در اثر تبلیغات مدافعان برتری عصر جدید نسبی می شود که دستاوردهای آنتیک بر مبنای نزدیکی و یا دوری از هنجارهای معتبر فرانسه لودویگی مورد ارزیابی قرار می گیرد.

 

۲۴

·    تئوری پیشرفت پرا، دوره لودویگ چهاردهم را نقطه اوج مطلق پیشرفت بشری تلقی می کند.

 

۲۵

·    «مدرن ها» که در صدد تدوین معاییر راهنمای جدید برای ارزیابی توسعه تمامجامعتی بر بنیان دستاوردهای خاص عصر جدید بودند، به سبب سلطه وزین فرم های زندگی و طرز تفکر ترادیسیونالیستی (مبتنی بر سنتگرائی) در این زمان نمی توانند به ارزیابی عینی گشتاورهای نسبی فرهنگ آنتیک در کل آن نایل آیند.

 

ادامه دارد.