خرد ـ انسان ـ تاریخ (۱۸۹)

·

 

پروفسور دکتر مانفرد بور

برگردان

شین میم شین

 فصل هشتم 

بخش دوم

 

۷۶

 

·     در نامه ای از کانت در تاریخ ۲۲ مارس ۱۷۹۳ به اسپنر این مسئله بهتر روشن می شود:

·     «وقتی که اقویا در این جهان چه به دلیل رحمت الهی و چه به هر دلیل دیگر در حالت نشئگی به سر می برند، در این شرایط باید به غلام زنگی که از جانش سیر نشده باشد، توصیه کرد که در مرافعات آنان مداخله نکند، حتی اگر به صورت ابراز نظری مختصر و محترمانه باشد.

·     اولا به این دلیل که کسی به حرف های او اصلا اعتنایی نمی کند.

·     ثانیا به این دلیل که نظر او می تواند بدفهمیده شود (مورد سوء تفاهم قرار گیرد.)

·     مگر او را زباله ای تصور نمی کنند؟

·     چنین کاری، هم بیهوده است و هم چه بسا مضر و زیانبار.

·     در این نیمه حیات، باید به او توصیه کرد که لازم نکرده ابراز نظر کند و خودش را به دردسر اندازد.

·     همان بهتر که در فکر آسایش و آشتی باشد و بس.»

 

۷۷

·     سمتگیری کانت آشکارا مبتنی بر تسلیم طلبی، کوتاه آمدن و کمپرومیس جویی است.

 

۷۸

·     خط اصلی شخصیت کانت و فلسفه او را تسلیم طلبی، کوتاه آمدن و کمپرومیس جویی تشکیل می دهد.

 

۷۹

·     اشاره ولادیمیر لنین به این نکته را که فلسفه کانت کمپرومیسی  میان  ماتریالیسم و ایدئالیسم است، فقط نباید در رابطه با برخورد کانت به مسئله اساسی فلسفه، بلکه به مراتب فراتر از آن دید.

·     تعادل مبتنی بر کمپرومیس گشتاوری از فلسفه کانت را در مجموع  تشکیل می دهد که از اثر کانت تحت عنوان «طبیعت ـ تاریخ عام و تئوری آسمان» شروع می شود و به آخرین اثر او تحت عنوان «اوپوس پوستوم» می رسد

·     (لنین، «ماتریالیسم و امپیریو کریتیسیسم»، در «مجموعه اثار»، جلد ۱۴، ص ۱۹۵)

 

ادامه دارد.