سیری در گفت و گوی شهاب شهسوار و رئیس دانا (36)

فریبرز رئیس ‌دانا

 (۱۳۲۷) 

سرچشمه:

صفحه فیسبوک روزبه نوید 

ویرایش و تحلیل از

مسعود بهبودی

ژاله بر گل نشان، گل، پران کن

بر شهيدان، زمين گلستان کن

 نام گمنام ‌ها جاودان کن

·       معنی تحت اللفظی:

·       شبنم را بر گل بنشان و گل را به پرواز در آر تا زمین بر شهدا به گلشن استحاله یابد و نام گمنامان جاودانه گردد.

·       کشف دقیق و همه جانبه منظور سیاوش از این بند شعر دشوار است.

·       شاید سیاوش در چنگ توفان عاطفی، خود به محتوای نظری این بند شعر نیندیشیده باشد.

1

ژاله بر گل نشان، گل، پران کن

بر شهيدان، زمين گلستان کن

 نام گمنام ‌ها جاودان کن

·       سیاوش در این بند شعر در هر صورت، دیالک تیک وسیله و فونکسیون را به شکل دیالک تیک ژاله ـ گل و گلشن سازی بسط و تعمیم می دهد:

·       به زعم سیاوش، نشاندن ژاله بر گل و پرپر کردنش منجر به انتشار گل در سراسر کشور و تبدیل کشور به گلشن می شود و در نتیجه ی تبدیل کشور به گلشن، نام گمنام ها جاودانه می گردد.

·       پارادوکس قضیه این است که گمنام  فاقد نام است و ابدی سازی نام گمنام، محال است.

·       سیاوش بیشک از این قضیه باخبر است.

·       برای حل این معما باید به این سؤال جواب داد که گمنامان کیستند؟

2

ژاله بر گل نشان، گل، پران کن

بر شهيدان، زمين گلستان کن

 نام گمنام ‌ها جاودان کن

·       هر کسی که وابسته به طبقه حاکمه باشد، نامور نامدار چه بسا ابدی است.

·       هر دار و دسته سیاسی، صاحب شهید نامه و یا شهید نامه های قطوری است.

·       حجم شهید نامه ها که چه بسا مصور به عکس شهدای مربوطه هستند، در جامعه بی فرهنگ، به معیار حقانیت خط مشی دار و دسته و صلاحیت اعضای رهبری دار و دسته ی مربوطه مبدل می شود.

·       تهوع انگیز هم همین بی فرهنگی است.

·       چون میزان قربانیان هر دار و دسته، دال بر میزان خریت آن دار و دسته و بی لیاقتی و بی صلاحیتی رهبری آن دار و دسته است.

·       خریت نه فقط بلحاظ ارتکاب خطا و تحمل ضربات مهلک، بلکه به دلیل بی اعتنائی به اهمیت غول آسای اعضای خود نیز است.

·       به دلیل مهره تلقی کردن اعضای ارجمند خود نیز است.

3

ژاله بر گل نشان، گل، پران کن

بر شهيدان، زمين گلستان کن

 نام گمنام ‌ها جاودان کن

·       رهبری حزب توده پس از برگشت از تبعید در مقایسه با حزب الله و فدائیان و مجاهدین، شهید کم آورده بود.

·       آرزوی بزرگ کیانوری این بود که در این زمینه از سازمان های فئودالی ـ بورژوائی ـ سنتی ـ بازاری عقب نماند.

·       توده ای ها اما حاضر به دادن نام یاران از دست رفته به دار و دسته کیانوری نبودند.

·       چون کیانوری با انتشار اسامی آنان عملا امنیت هسته های حزبی را به خطر می انداخت.

·       در ورای این شهادت طلبی رهبری فلسفه فقیر حزب توده، درک ایدئالیستی از تاریخ (جامعه) خرناسه می کشید.

·       چرا و به چه دلیل؟   

4

ژاله بر گل نشان، گل، پران کن

بر شهيدان، زمين گلستان کن

 نام گمنام ‌ها جاودان کن

·       رهبری حزب توده، خیال می کرد که حمایت وسیع از سازمان های فئودالی (حزب الله، فدائیان، مجاهدین و غیره) به دلیل کمیت شهدای آنها ست.

·       طبری و جوانشیر و غیره حتما کلی دلیل تاریخی و حماسی و سنتی و غیره در این زمینه داشته اند.

·       عدم درک تز غول آسای مارکس یعنی درک ماتریالیستی تاریخ، احزاب سیاسی را به اسطبل مبدل می سازد و دمار از روزگار شان در می آورد.

·       آنچه به نظر می رسد، با آنچه که در اعماق می تپد، از زمین تا آسمان تفاوت دارد:

·       پدیده های اجتماعی به همان سان قانونمند اند که پدیده های طبیعی قانونمند هستند.

·       منظور چیست؟

5

ژاله بر گل نشان، گل، پران کن

بر شهيدان، زمين گلستان کن

 نام گمنام ‌ها جاودان کن

·       منظور این است که کسی الکی چریک فدائی فئودالی، فوندامنتالیستی و فاشیستی نمی شود.

·       کسی الکی به نیهلیسم نمی رسد.

·       کسی الکی سنگ آنارشیسم را به سینه نمی زند.

·       در آن سوی گرایش ها، ماهیات طبقاتی در تب و تاب و جوش و خروش اند.

·       حمایت همه جانبه از دار و دسته های فئودالی، فوندامنتالیستی و فاشیستی، به خاطر کمیت خون جاری شده از اندام این دار و دسته ها نیست.

·       در پشت سر این دار و دسته های آوانتوریستی ـ تروریستی، طبقات اجتماعی سر و مر و گنده قرار دارند.

·       طبقات اجتماعی ئی که یا جزو طبقه حاکمه نشسته بر اریکه قدرت اند و یا در کمین نشسته اند تا به قبضه قدرت نایل آیند.

·       رهبری حزب توده باید فلسفی اندیش باشد تا به این مسائل پی ببرد.

·       لنین ـ چشم باز و بیدار پرولتاریا ـ در این زمینه بکرات هشدار داده است.

·       این عناصر طبقه حاکمه در صورت نیاز به کمونیست دو آتشه استحاله می یابند و در حزب کمونیست به مقامات عالیه می رسند و به موقع تبر بر ریشه های حزب فرود می آورند.

6

ژاله بر گل نشان، گل، پران کن

بر شهيدان، زمين گلستان کن

 نام گمنام ‌ها جاودان کن

·       همین فقر فلسفه سبب خطاهای خطیر حزب توده شده بود:

الف

·       حزب توده در زمان جنگ با عراق مؤمن ترین کادر های سلحشور خود را به جبهه فرستاد و خونخواران جمارانی از قبیل هادی غفاری و صادق خلخالی بی رحم تر و بی شرم تر از صدام، از پشت سر به رگبار بستند.

ب

·       حزب توده می بایستی روشنفکران ارگانیک خود را به موقع از کشور خارج سازد تا بازداشت و اعدام نشوند.

پ

·       حزب توده می بایستی از امثال روزبه و تیزابی و بیگوند و نوادر دیگر بسان مردمک چشمان خویش محافظت به عمل آورد.

7

·       شخصیت ها تاریخ را نمی سازند.

·       ولی بدون شخصیت ها حزب توده به طویله مبدل می گردد و توده به دنبال نخود سیاه روانه می شود و نمی تواند به فونکسیون تاریخ سازی خود موفق شود.

·       روزبه بنا بر اظهارت خودش تحت نظر لحظه به لحظه ای پلیس کودتا بود.

·       با این حال بی خیال حیات گرانبهای خویش بود.

·       اگر روزبه زنده مانده بود، رشد می کرد و حزب توده را از فقر فلسفی نجات می داد.

·       تیزابی هم به همین سان.

·       بیگوند هم احتمالا به همین سان.

8

ژاله بر گل نشان، گل، پران کن

بر شهيدان، زمين گلستان کن

 نام گمنام ‌ها جاودان کن

·       ناموران نامدار ـ چه در صفوف دار و دسته های وابسته به طبقه حاکمه و چه در صفوف حزب توده ـ خاستگاه توده ای ندارند.

·       از توده نیستند.

·       گمنامان اما توده اند.

·       توده است که بی نام و بی اعتنا به نام و گمنام است.

·       توده اما در هر صورت،  ورجاوند و جاوید است.

·       نیازی به «جاودان سازی نام گمنامان» نیست.

·       تا جامعه و جهان باقی است، توده هم باقی است.

·       توده در چارچوب جامعه و جهان، ورجاوند و جاوید است.

·       این بند شعر سیاوش به همین دلیل معیوب است.

·       جاودان سازی ورجاوند بی معنی است.

·       توده به قول خود سیاوش، خدای خاک است.

·       توده به مثابه خدای حقیقی، انعکاس آسمانی ـ انتزاعی گمنامان بی اعتنا به نام تاریخ ساز است.

·       توده همیشه بی نام می ماند.

·       توده همیشه گمنام می ماند.

·       این در طبیعت خدایان است.

·       توده خاکی خدا تر از خدای واهی است که انعکاس آسمانی ـ انتزاعی طبقات حاکمه است.

ادامه دارد.