پروفسور دکتر هانس یورگ سندکولر
فصل هفتم
ماتریالیسم
برگردان شین میم شین
بخش ششم
ماتریالیسم و علوم طبیعی در قرن ۱۹
ادامه
۱۹
· فلسفه های علمی موجود در علوم منفرد، در خارج از
فلسفه نهادینه شده، مؤثر می افتند.
· مراجعه کنید به علم، علوم منفرد، فلسفه در
تارنمای دایرة المعارف روشنگری
۲۰
· ماتریالیسم دیالک تیکی و تاریخی از سال های ۵۰
قرن ۱۹ به بعد به مثابه طرح تئوریکی در جوار انواع دیگر ماتریالیسم مؤثر واقع می
شوند.
۲۱
· ماتریالیسم علوم (طبیعی) که در این مرحله ی توسعه
ی جامعه بورژوائی تشکیل می شود، در وهله
اول رئالیسم است، که به دلایل پراگماتیکی (عملی) پدید می آید.
· این ماتریالیسم علوم، ماتریالیسمی ضد فلسفی بوده
است.
۲۲
· این ماتریالیسم علوم، به عنوان مثال، مسائل
معرفتی ـ نظری را نه بطور سیستماتیک (منظم) بلکه به مثابه مسائل مقدماتی شناخت
علمی مطرح می سازد.
۲۳
· این حقیقت امر که تاریخ فلسفه نگاری ـ به استثنای
نئوکانتیانیسم علاقه مند به علوم طبیعی و ارتجاع روحانی ـ کمترین اعتنائی به
ماتریالیسم نداشته اند، با به حاشیه راندن فلسفه آکادمیکی (دانشگاهی) بورژوائی در
اواسط قرن ۱۹ انطباق داشته است.
· سوء تفاهم آنها نسبت به علل اجتماعی توسعه علوم و
ماتریالیسم در حال حاضر با محتوای کنسرواتیو (ضد انقلابی، محافظه کار) وجود دارد.
۲۴
یوهانس هیرش
برگر (۱۹۰۰ ـ ۱۹۹۰)
استاد دانشگاه،
فیلسوف، تئولوگ، مورخ فلسفه آلمانی
· دلایل مورد نظر
یوهانس هیرش برگر در رابطه با ماتریالیسم به مثابه «پهناورترین و قوی ترین جریان
قرن و سنگین وزن ترین میراثی که قرن ۱۹ در اختیار ما قرار داده» به شرح زیر است:
· «ورد زبان روح
عمومی عصر، ماتریالیسم بود.
· فن و صنعت
همگام با جهان ماده بود که سیاست بین المللی و تمدن در حال رشد در سودای استحاله
به قدرت بزرگ، در مسابقه برای کسب هر چه بیشتر پول می سوخت.
· اگر پول داشت، کاپیتالیسم نامیده می شد.
· اگر هنوز پول
نداشت، ولی خواهان تمول بود، سوسیالیسم نام می گرفت.»
۲۵
· ضمنا باید خاطرنشان شد که تاریخ ماتریالیسم
طبیعتمحور در قرن ۱۹، قبل از همه بواسطه
تاریخ علوم و تاریخ جامعه تحریر می یابد.
· تاریخ ماتریالیسم طبیعتمحور بیانگر رابطه علم با
کاپیتالیسم بوده است.
· کاپیتالیسم مهمترین موضوع آن را تشکیل می داد.
۲۶
· در ماتریالیسم تشکیل یافته در خارج از ماتریالیسم
مارکسیستی، تفاوت تئوریکی میان طرح ماتریالیستی بورژوائی و سوسیالیستی بسیار ناچیز
بوده است.
۲۷
· تفکر ماتریالیستی در این زمان دوباره بر طبیعت
متمرکز می شود.
۲۸
· نشانه بارز و چشمگیر در زمینه استفاده ی خودپو از
مفهوم طبیعت در جنبش کارگری تلنباری از توضحاتی بوده که انقلاب ۱۸۴۸ (که ضمنا به
عنوان شکست تلقی می شد)، روند اجتماعی را و کندی مشهود تغییر کاپیتالیسم را بطور
«قانونی ـ طبیعی» (با توسل به مفهوم قانون طبیعی) استنباط می کرد.
· ضمنا، اشتغال به علوم طبیعی، اغلب نه به دلیل
معرفتی (شناخت)، بلکه به دلایل سیاسی بوده است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر