جامعه بورژوائی (1)

پروفسور ولفگانگ پطر ایش هورن
برگردان شین میم شین

·        اصطلاح جامعه بورژوائی در تئوری اجتماعی بورژوائی قبل از مارکس تشکیل می شود.

1

·        در اوایل قرن هجدهم میلادی در مغایرت با تئوری قرارداد اجتماعی بورژوائی، نظریه جدیدی با دعاوی زیر تشکیل می شود:

الف

·        انسان همیشه در فرم معینی از جامعه (مثلا خانواده) زندگی کرده است.

ب

·        جامعه و دولت یکسان نیستند.

ت

·        دولت بمثابه نهاد سیاسی تنها بعد از توسعه جوامع ابتدائی و تبدیل آنها به جامعه بورژوائی تشکیل شده است.

·        یعنی دولت در جامعه بورژوائی در نتیجه توسعه اقتصاد، پیدایش تفاوت های اقتصادی میان فقیر و غنی و پیدایش مالکیت خصوصی رشد و قوام یافته است.

2

 آدام اسمیت (1723 ـ 1790) 
فیلسوف اخلاق
اقتصاد دان کلاسیک اسکاتلندی

·        آدام اسمیت و فرگسون در تدوین مفهوم جامعه بورژوائی سهم بسزائی به عهده داشته اند و این مفهوم برای اولین بار در آثار آنان مطرح شده است.

3

اثری از مجید افسر
 گئورگ ویلهلم فریدریش هگل (1770 ـ1831)  
آثار هگل به 14 بخش طبقه بندی می شود:
آثار آغازین (جوانی)
آثار انتقادی ینا
طرح های سیستمی ینا
فنومنولوژی روح
منطق (کوچک و بزرگ)
فلسفه طبیعت
روح سوبژکتیف
روح اوبژکتیف (خطوط اصلی فلسفه حقوق)
فلسفه تاریخ
آثار مربوط به سیاست روز
فلسفه هنر
فلسفه مذهب
فلسفه و تاریخ فلسفه
دایرة المعارف علوم فلسفی

·        هگل اندیشه جامعه بورژوائی را توسعه می دهد و به تئوری پخته تری مبدل می سازد که علیرغم داشتن ماهیت ایدئالیستی،  حاوی نکات و نظرات رئالیستی (مبتنی بر واقع بینی) بیشماری است.

4

·        در تاریخ نگاری منطقی ـ اسپکولاتیو (مبتنی بر گمان ورزی)   هگل، جامعه بورژوائی بمثابه آنتی تز خانواده در روح اخلاقی مطرح می شود و دولت بمثابه سنتز، یعنی بمثابه وحدت اصل خانواده و اصل جامعه بورژوائی نمودار می گردد.

5

·        در جامعه بورژوائی افراد بمثابه اشخاص مستقل با اهداف مبتنی بر خود خواهی خود نمودار می گردند.

6

·        بنظر هگل، جامعه بورژوائی «صحنه نمایش افراط (افراط بویژه در لذت دنیوی، لگام گسیختگی، فقدان اخلاق، عیش و عشرت)  و ذلت است.

·        جامعه بورژوائی صحنه نمایش هر دو فساد اجتماعی فیزیکی و اتیکی (جسمانی و اخلاقی)  است.»

·        (هگل، «فلسفه حقوق»   پاراگراف 185)

7

·        شاخص اصلی جامعه بورژوائی از دید هگل، عبارت است از توسعه سیستمی از نیازمندی ها در اثر عوامل زیر:

الف

·        در اثر کار و تقسیم کار

ب

·        در اثر استفاده از ماشین آلات

ت

·        در اثر افزایش جمعیت

پ

·        در اثر رشد صنعت

ث

·        در اثر انباشت ثروت و همزمان انباشت حداعلای فقر و ذلت.

8

·        بنظرهگل جامعه بورژوائی، کلی است که در پیوند مرئی معلومش، در حرکت اضداد، بمثابه دولت و یا دولت برونی، نمودار می گردد.

ادامه دارد.