تاریخ (4)

پروفسور دکتر هانس شولتسه

برگردان شین میم شین

  

بورژوازی و تاریخ

·        به زبان سیستمتئوری می توان گفت که کلیه طبقات استثمارگر در تفسیر تاریخ، جنبه سمانتیکی را تابع جنبه پراگماتیکی ساخته اند و در تحلیل نهائی، حقیقت را تابع جانبداری.

1

·        طبقات استثمارگر همین موضعگیری را در برخورد به مسائل معرفتی ـ نظری (تئوری شناخت)  تاریخ نیز دارند.

·        تعویض پیدرپی نظریات بورژوائی در این زمینه نمونه وار است:

2

·        ایدئولوگ های ترقی خواه بورژوازی انقلابی آغازین این اندیشه را مطرح کرده اند که بر حیات اجتماعی، همانند طبیعت قوانینی حاکمند و این قوانین قابل شناخت اند.

3

·        پس از رسیدن بورژوازی به قدرت، ورود طبقه کارگر به میدان تاریخ، تشدید تضادهای آشتی ناپذیر میان بورژوازی و پرولتاریا و کشف قوانین روند توسعه تاریخی از سوی بنیانگذاران مارکسیسم، ایدئولوگ های بورژوائی به ایده قانونمندی تاریخ پشت پا زده اند.

4

·        برای اثبات و توجیه این انکار قانونمندی تاریخ،  فرم خاصی از فلسفه بورژوائی تاریخ پا به عرصه نهاده است که به زبان غیرمارکسیستی عناوین «نقد شناخت تاریخ»، «فلسفه صوری تاریخ» و امثالهم را دارد.

5

 ویلهلم ویندلباند (1848 ـ 1915)

فیلسوف، استاد دانشگاه آلمانی

نماینده نئوکانتیانیسم و فلسفه ارزش

·        نمایندگان اصلی این جریان، نئوکانتیانیست هائی از قبیل ویندل باند و ریکرت بوده اند.  

6

 هاینریش ریکرت (1863 ـ 1936)

فیلسوف و استاد دانشگاه آلمانی

نئوکانتیانیست، فیلسوف ارزش

·        نظریات آنان و نظریات فلسفه حیات هنوز هم ازسوی مخالفان ماتریالیسم تاریخی، برای انکار وجود قانونمندی های عینی در روند تاریخ مورد استفاده قرار می گیرند.

7

·        بنا بر این نظریات، کلیه پدیده ها مطلقا منحصر بفرد و غیرقابل تکرار و لذا غیر قابل مقایسه با هم و غیر قابل تعمیم اند.

8

·        بنا بر این نظریات، آماج معرفتی علم تاریخ نه قوانین، بلکه حقایق امور خاص تاریخی است، حقایق اموری که نه قابل توضیح، بلکه فقط قابل توصیف اند

·        (متد توصیف منحصر بفرد)

9

·        به جای متدهای گزینش از انبوهه اطلاعات و توضیح فاکت های تاریخی قابل استخراج از تئوری علمی، استفاده از باصطلاح «حس حقیقت یاب ورزیده» یعنی «شهود»، «الهام» توصیه می شود و بر پیشانی هر توضیح مبتنی بر تئوری، مهر «توضیح دگماتیکی» زده می شود.

10

·        با این ادعا که تاریخ خصلت آشفته و پر هرج و مرج دارد، هرتلاشی در راستای درس گرفتن از تاریخ و اقدام به پیش بینی تاریخی به تهمت «سوء استفاده نخوت بار» از تاریخ بی اعتبار می گردد.

11

 هانس روتفلز (1891 ـ 1976)

مورخ آلمانی ـ امریکائی

منادی تز «غیرقابل تحقیق بودن آماج»

·        این نظریات در تز مبتنی بر بی معنائی تاریخ و در تز «غیرقابل تحقیق بودن آماج» تاریخ (روتفلز) به اوج می رسد.

12

·        با توسل به آنها، قانونمندی و آماجگرائی روند تاریخ و همچنین امکان شناخت عقلی تاریخ انکار می گردد و آینده تاریخی بکلی مبهم و ناپیدا تلقی می شود.

ادامه دارد.