تمرین تفکر مفهومی (142)

شین میم شین

سعدی

(دکتر حسین رزمجوف «بوستان سعدی»، ص 47) 

قیامت کسی بینی اندر بهشت

که معنی طلب کرد و دعوی به هشت

به معنی توان کرد دعوی درست

دم بی قدم، تکیه گاهی است سست

·        معنی تحت اللفظی این بیت:

·        در روز رستاخیز کسی را به بهشت راه می دهند که نه اهل دعا، بلکه اهل معنا باشد.

·        ببرکت معنا می توان ادعای درست کرد.

·        حرف بی عمل تکیه گاه سستی بیش نیست.

1

قیامت کسی بینی اندر بهشت

که معنی طلب کرد و دعوی به هشت

·        سعدی در این بیت، دیالک تیک نمود و بود (پدیده و ماهیت)  را به شکل دیالک تیک دعوی و معنی بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را به درستی از آن بود (ماهیت و معنی) می داند.

·        به نظر سعدی بهشت جای کسانی است که اهل عمل خیر اند، یعنی احسان و انفاق می کنند (معنی)، نه اهل حرف، یعنی نه اهل آیه و روایت و حدیث توخالی (دعوی)

·        به عبارت دیگر، آیه و حدیث و خبر، تنها در دیالک تیک روایت و کرامت معنی دارند و لاغیر.

2

به معنی توان کرد دعوی درست

دم بی قدم، تکیه گاهی است سست

·        سعدی برای اثبات نظر خویش دیالک تیک پراتیک و تئوری را به شکل دیالک تیک قدم و دم بسط و تعمیم می دهد، نقش تعیین کننده را از آن پراتیک (قدم) می داند و تئوری بی پراتیک را، یعنی دم بی قدم را تکیه گاهی سست می نامد.

3

·        بنظر سعدی و بدرستی، دم فقط در دیالک تیک قدم و دم معنی دارد و لاغیر.

·        سعدی در این حکایت، همه درهای بهشت را به روی بورژوازی، که حاضر به عدول از قانون مقدس داد و ستد نیست، می بندد.

4

·        سعدی از متمول بورژوا، داد بی ستد می خواهد، تا به بهشت برین راهش دهد.

·        ولی بورژوا حتی به بهای رفتن به دوزخ حاضر به ترک موضع خود نمی شود.

·        بورژوا نان بی زر به کسی نمی دهد.

5

·        عصر جدیدی در بطن قرون وسطی  در حال تولد است:

·        عصر سرمایه داری.

·        عصر پرستش زر.

·        عصر پرستش گوساله زرین.

6

·        طبقه متوسط (بورژوازی) برای ارزش ها و هنجارهای فئودالی ـ بنده داری حاکم و برای ایدئولوژی مذهبی و خرافی آن تره هم خرد نمی کند.

·        سعدی و بعدها حافظ عملا در دو جبهه می جنگند:

·        از سوئی بر ضد توده های مولد و زحمتکش و از سوی دیگر بر ضد طبقه متوسط (نجار و پیشه وران و اصناف و غیره)  

·        برادر خود سعدی از اصناف است که از قضا مورد چپاول و ضرب و شتم غلامان سلطان قرار می گیرد.

·        آن سان که حتی سعدی به سلطان شکایت می برد و با تمسخر ولی نعمت خویش مواجه می شود.

7

·        دیالک تیک نمود و بود (پدیده و ماهیت) و دیالک تیک پراتیک و تئوری  از دیالک تیک های مهم در فلسفه مارکسیستی ـ لنینیستی است.

·        سعدی این شناخت افزارهای دیالک تیکی ارزشمند را به صدها فرم و نوع بسط و تعمیم می دهد و به خواننده می آموزد.

·        مارکس در شاهکار خود تحت عنوان «سرمایه»، از ترکیب دیالک تیک نمود و بود (پدیده و ماهیت) با دیالک تیک فرم و محتوا، دیالک تیک مرکبی تشکیل می دهد:

·        دیالک تیک فرم نمودین و محتوای ماهوی را.

ادامه دارد.