سیری در گلستان سعدی (3)

سعدی

شین میم شین

 

( گلستان ، دیباچه)  

هرنفسی که فرو می رود، ممد حیات است و چون بر می آید، مفرح ذات.   

·         معنی تحت اللفظی:

·        هر نفسی که بنی بشر فرومی کشد، کمک رساننده به زیست است و هر نفسی که بیرون می فرستد، شادی بخش وجود است.

·        سعدی در این حکم، نقش تنفس را به درستی و بطرز شگفت انگیزی مورد بررسی قرار می دهد.

·        این حکم شیخ شیراز نیز خالی از شناخت افزارهای دیالک تیکی نیست:

1

هرنفسی که فرو می رود، ممد حیات است و چون بر می آید، مفرح ذات.

   

·        سعدی از سوئی دیالک تیک داد و ستد را به شکل دیالک تیک تنفس، به شکل دیالک تیک جذب اکسیژن و دفع گاز کربنیک بسط و تعمیم می دهد و از نقش رئالیستی هر دو پرده برمی دارد.

2

هرنفسی که فرو می رود، ممد حیات است و چون بر می آید، مفرح ذات.   

·        سعدی از سوی دیگر دیالک تیک تنفس را، دیالک تیک جذب اکسیژن و دفع گاز کربنیک را به شکل دیالک تیک ممد حیات و مفرح ذات بسط و تعمیم می دهد.

·        حق مطلقا با سعدی است:

الف

·        در اثر جذب هوا، اکسیژن حیات بخش وارد سلول های اندام می شود.

·        ببرکت همین گاز اکسیژن است که کارخانه بیوشیمیائی سلول ها به کار می افتد، روند اکسیداسیون مواد غذائی، تشکیل انرژی حیاتی لازم، تکثیر سلولی و ساختمان بالنده و توسعه یابنده ی اندام امکان پذیر می گردد.

·        سعدی این روند حیاتی بغرنج را بدرستی با مفهوم اندیشیده و سنجیده «ممد حیات» به تبیین می نشیند.

ب

·        در اثر بیرون راندن گاز سمی و اختناق آور کربنیک از دودکش های سلولی کارخانه بیوشیمیائی اندام، هر جانور و انسانی احساس راحتی، سرزندگی و آسایش می کند و از مرگ نجات می یابد.

·        سعدی این روند نجات بخش از مرگ را بدرستی با مفهوم اندیشیده و سنجیده «مفرح ذات»  به تبیین می نشیند.

·        پی بردن به این حقایق امور دیالک تیکی (دیالک تیک تنفس) حتی در حال حاضر از درایت فکری ستایش انگیز  شیخ شیراز حکایت دارد.

3

·        همین گاز کربنیک امروزه در فرم های مختلف گازواره، مایع واره و یخ واره برای اهداف مختلف مورد استفاده قرار می گیرد:

الف

·        گاز کربنیک در فرم گازواره در گلخانه ها و باغات سربسته برای تنفس گیاهان و درختان، پمپاژ می شود.

·        گاز کربنیک برای گیاهان همان ارزش حیات بخش را دارد که اکسیژن برای حشرات و جانوران و انسان ها دارد.

·        گیاهان برعکس حشرات و جانوران و انسان ها، از طریق برگ های خود گاز کربنیک جذب می کنند و اکسیژن بیرون می فرستند.

ب

·        همین گاز کربینک بوسیله آتش نشانی ها برای کشتن و خاموش کردن آتش ها مورد استفاده قرار می گیرد. 

ت

·        گاز کربنیک در فرم مایع و جامد (یخ واره) برای سرد کردن هر چیزی مورد استفاده قرار می گیرد.

پ

·        گاز کربنیک اما برای حشرات و جانوران و انسان ها گازی اختناق آور و مهلک است.

·        این گاز بمراتب سنگین تر از هوا ست و لذا ته نشین می شود.

·        در اکثر آتش سوزی ها بیشترین تلفات انسانی را همین گاز کربنیک سبب می شود.

ث

·        دیالک تیک غریبی است، همان گاز کربنیک که برای کشتن آتش مورد استفاده قرار می گیرد، در صورت سهل انگاری آتش نشان ها می تواند به کشتن انسان های نجات یافته از گزند آتش منجر شود.

ج

·        انسان ها عمدتا به سبب تراکم همین گاز با کمبود اکسیژن مواجه می شوند و می میرند.

·        در حالیکه خیلی ها فکر می کنند که اختناق فقط در اثر گاز مونواکسید کربن صورت گرفته است که آنهم به نوبه خود سمی و مهلک است و در آتش سوزی ها تشکیل می گردد.

پایان