به ستوه آمدیم، به ستوه

 پی یر لوتی (1850 ـ 1923)

افسر نیروی دریائی فرانسه، نویسنده، جهانگرد و مامور دولت فرانسه در کشورهای شرق 
ناظم حکمت  
پی یر لوتی  
برگردان ایرج نوبخت
سرچشمه:
صفحه فیس بوک 
«ناظم حکمت»  

·        افیون

·        توکل

·        قسمت

·        قفس، خان، کاروان

·        شادروان،

·        سلطانی که بر سینی سیمین می رقصد.

·         

·        مهاراجه، پادشاه،

·        یک شاه هزار و یک ساله.

·        نعلین های صدفی آویزان از مناره ها،

·        زنانی که دماغ شان را حنا بسته اند

·        و با پاهای خود گلدوزی می کنند

·        و امامانی عمامه سبز که در باد اذان می گویند

·        این است شرق شاعر غرب

·        این است شرق کتاب هایی که

·        در هر دقیقه صد هزار نسخه از آنها به چاپ می رسند!

·         

·        اما،

·        نه دیروز،

·        نه امروز،

·        نه فردا

·         

·        چنین شرقی

·        نبوده

·        و نخواهد بود.

·         

·        شرق،

·        سرزمینی که بر خاکش

·        اسیران برهنه

·        از گرسنگی جان می دهند.

·         

·        سرزمینی که جز خود شرقی

·        از آن ِ هر کسی است.

·         

·        دیاری که در آن

·        گرسنگی هم

·        از قحطی می میرد.

·         

·        انبار ِ تا خرخره از گندم پُر

·        انبار غله اروپا.

·         

·        ای آسیا،

·        چینی های تو خود را با گیسوان بلند

·        - چون شمع های زرد –

·        از تیر رزمناوهای آمریکایی

·        به دار می آویزند.

·         

·        و ضابطین بریتانیا

·        در بلندترین،

·        قائم ترین

·        و پر برف ترین

·        قله های هیمالیا

·        موزیک جاز می نوازند

·        و پاهای آلوده خود را با ناخن سیاه

·        در گنگ غوطه ور می سازند.

·         

·        گنگی که پاریاها در آن

·        تطهیر می کنند مردگان کفن پوش خود را.

·         

·        سرتاسر آناتولی

·        عرصه ی تعلیم آرمسترانگ شد

·         

·        کاسه ی صبر آسیا لبریز گشت

·        شرق را صبوری، دیگر بس آمد.

·         

·        آ...ی

·        به ستوه آمدیم،

·        به ستوه.

·         

·        کسی، از جمع شما، اگر بورژوا باشد

·        حق نزدیک شدن به ما را ندارد.

·         

·        حتی اگر بخواهد و بتواند

·        به گاو نرمان، که از گرسنگی جان داده،

·        جان ِ دوباره ببخشد.

·         

·        حتی تو،

·        تو،  پی یر لوتی!

·         

·        شپش تیفوس پوست تن زرد و مشماگون مان حتی

·        از تو به ما صمیمی تر است.

  

  

·        ای ضابط فرانسه!

·        تو ضابطه فرانسه ای

·        تو آن آزاده ی  چشم بادامی را،

·        آسان تر از روسپی ئی از یاد بردی

·         

·        و سنگ گورش را

·        که بر سینه ی ما کندی،

·        بی ارزش تر از تخته ی نشانه گیری

·        به تیر بستی.

 پی یر لوتی در قهوه خانه استانبول

·        بگذار آنان که نمی دانند،

·        بدانند

·        تو جز شارلاتانی، هیچ نیستی

·        تو حقه بازی بیش نیستی،

·         

·        که قماش پوسیده ی فرانسه را

·        با بهره ی صدی پانصد به شرق می فروشی،

·        پی‌یر لوتی!

پایان

ضابطین، به ماموین مستعمراتی اطلاق می شد.
رود گنگ از رودخانه های مقدس هندوها  ست.
 پاریا نام کاست و طبقه ی محروم از کلیه ی حقوق اجتماعی در هند بوده است.

پاریاها مردگان خود را دفن نمی کنند، بلکه اجساد آنها را برای تطهیر و احترام با کفنی سفید در رودخانه ی گنگ رها می کنند.
 آزاده، دختر جوان استانبولی است که قهرمان رمان آزیدا اثر پییر لوتی است.

ویرایش شعر از تارنمای دایرة المعارف روشنگری