تدارک تئوریک توضیح «تئوری شناخت» (35)

قضاوت
پروفسور والفگانگ سگت
برگردان شین میم شین

• قضاوت یعنی صدور حکمی.
• حکم در ضمیر انسانی بصورت قضاوت وجود دارد.
• قضاوت موضوع و کارمایه تئوری شناخت، پراگماتیک و روانشناسی است.

• (پراگماتیک به بررسی روابط واژه ها و جمله های زبان معینی می پردازد و معنی و کاربرد آنها را در رابطه با انسان ها مورد ارزیابی قرار می دهد. مترجم)

• در منطق سنتی، وقتی که از قضاوت سخن می رود، منظور گوینده اغلب اوقات، حکم است.

• قضاوت اما علاوه بر خواص و مشخصات حکم، حاوی خواص و مشخصات دیگری است که موضوع منطق صوری نیستند.

• قضاوت دارای خواص و مشخصات زیرین است:

1

• قضاوت، عملی (اکتی) مبتنی بر خواست و اراده است.

2

• قضاوت حاکی از موضعگیری ئی است.

3

• قضاوت عمدتا به احساسات و عواطف آلوده است.

• این امر از آن رو ست که قضاوت تنها در ضمیر انسانی وجود دارد و انسان همیشه میان قضاوت و درونمایه های دیگر ضمیر رابطه برقرار می سازد.

• منطق مدرن، قضاوت را از کلیه خواص و مشخصاتی که ربطی به حقیقت ندارند، پاکسازی می کند و قاطعانه بجای قضاوت، از احکام سخن می راند.

مراجعه کنید به حکم در تارنمای دایرة المعارف روشنگری

پایان
ادامه دارد