خود آموز خود اندیشی (۱۲۳۲)

 

 

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت یازدهم

بخش دوم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۹۱ )

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

حافظ

حریم عشق را درگه، بسی بالاتر از عقل است

کسی آن آستان بوسد، که جان در آستین دارد.

معنی تحت اللفظی:

درگاه حریم عشق به مراتب بالاتر از حریم درگاه عقل است.

کسی می تواند به این حقیقت امر پی ببرد که جان بر کف داشته باشد.

 

حافظ

 در مصراع اول این بیت غزل

دیالک تیک غریزه و عقل

را

به صورت دوئالیسم حریم درگاه عشق و حریم درگاه عقل بسط و تعمیم می دهد و نقش تعیین کننده را از ان غریزه (عقل) می داند.

حریم درگاه به معنی وسعت درگاه، حد و مرز درگاه است.

حافظ

 در مصراع دوم این بیت غزل

دوئالیسم ادبی ـ استه تیکی آستان و آستین را توسعه می دهد که به دلیل دارا بودن حروف مشترک متعدد شیوایی خاصی به شعر می بخشد.

 

در قاموس حافظ

پیش شرط پی بردن به عظمت عشق و حقارت عقل

داشتن شهامت فدا کردن خود در راه عشق است.

 

هدف خواجه

تجلیل از عشق به نیت تحقیر عقل است.

مشخصه مهم حافظ خردستیزی است.

حافظ

شاعری خر پرور و خردستیز چپنمایی است.

 

ادامه دارد.