۱۴۰۳ مهر ۹, دوشنبه

فرهنگ مفاهیم فلسفی (ح) حقوق طبیعی (۱۴)


پروفسور دکتر وینفرید شرودر

برگردان

 شین میم شین

 

  تاریخ تئوری های حقوق طبیعی

ادامه  

حقوق طبیعی و یا حقوق عقلی غیرمذهبی

قرن هفدهم و هجدهم

ادامه 

 

توماس هوبس

 

توماس هوبس

 (۱۵۸۸ ـ ۱۶۷۹)

ریاضی دان

دولت ـ  تئوریسن

  فیلسوف انگلیسی در عصر جدید آغازین

کتاب معروف او «هیولا» نام دارد.

  

۱

·    توماس هوبس و جان لاک ـ به مثابه مهمترین نمایندگان تئوری اجتماعی و دولتی حقوق طبیعی انگلیس ـ طرح حقوق طبیعی آنتیک و مسیحی را دور می اندازند و تئوری حقوق طبیعی غیر مذهبی مدرن را توسعه  و تکامل می بخشند.

 

۲

·    به نظر هوبس، نه حقوق طبیعی مطلق وجود داشته و نه حقوق طبیعی نسبی.

 

۳

·    او در آثار خود تحت عناوین «راجع به شهروندان» و «هیولا» اعلام می کند که در شرایطی که همه چیز به همه تعلق داشت و قدرتی برای تضمین قرارداد های لازمه برای همزیستی صلح آمیز انسانها وجود نداشت، یعنی در وضع طبیعی، غریزه حفظ نفس می بایستی به جنگ همه علیه همه منجر شود.

 

۴

·    به نظر هوبس، این وضع طبیعی نامطلوب، آغاز توسعه ای بود که به همزیستی صلح آمیز انسان ها زیر چتر دولت انجامید.

·     دولتی که تشکیلش را عقل انسانی الزامی می کرد.

 

۵

·    با توجه به غریزه حفظ نفس و توانائی انسان ها به تفکر،  هوبس به این نتیجه می رسد که انسان ها می بایستی به وضع طبیعی پایان دهند و با عقد قراردادی، قدرت را به حاکمی محول کنند که وظیفه حفظ وحدت و امنیت (صلح) را به عهده بگیرد.

 

۶

·    هوبس ـ بنابرین ـ میان حقوق طبیعی که بنا بر آن هر کس آزادی استفاده از قوای خود را، بنا بر اقتضای وضع و حال خود، برای تأمین معاش خویش دارد و به انجام هر کاری که برای رسیدن به این آماج عاقلانه باشد، اقدام می کند و قانون طبیعی که او را موظف می کند که داشتن حق بر همه چیز را کنار بگذارد و با رعایت روابط صلح آمیز، به همزیستی  با انسان های دیگر بپردازد، فرق می گذارد.

·    (هوبس، «هیولا»، ص ۱۶)

 

۷

·    هسته مرکزی آموزه دولت هوبس را می توان در حکم زیر خلاصه کرد:

 

الف

·    انسان به مثابه یک موجود طبیعی باید بر طبق قوانین طبیعی رفتار کند.

 

ب

·    این قوانین اما تنها از طریق شناخت کشف می شوند.

·    به عبارت دیگرانسان با شناخت واقعیت می تواند بر آن تسلط پیدا کند.

 

پ

·    پس دولت نتیجه کار فهم شناسنده است.

 

ادامه دارد.


هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر