خود آموز خود اندیشی (۱۰۲۲)

شین میم شین

بوستان

باب سوم

در عشق و مستی و شور

حکایت اول

بخش دوم

(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۸۲ ـ ۸۳)

ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم

 

۱

اگر یاری، از خویشتن دم مزن 

که شرک است، با یار و با خویشتن

معنی تحت اللفظی:

عاشق باید از خود، بیگانه باشد.

عاشقی که خودبا و خودآگاه باشد، شبیه کسی است که برای خدا شریک تراشیده است. 

ادامه

 

حافظ

چو منصور، از مراد، آنان، که «بر» دارند، بر « دار» اند

بدین درگاه، حافظ را چو می خوانند، می رانند.

 

معنی تحت اللفظی:

کسی که به مراد خود رسیده باشد، مثل حلاح اعدام می شود.

وقتی کسی را به درگاه الهی فرامی خوانند، ضمنا از درگاه الهی می رانند.

 

دهقانان ایران هم برآنند که هر کس را خدا دوست بدارد،

عزرائیل را قبل از همه به سراغ او می فرستد.

 

منشاء این تصور حافظ و دهاقین

را

سعدی در گلستان تئوریزه کرده است:

سلاطین و خوانین خردستیز وارونه کارند و نه خردگرا.

چون به دشنامی، خلعت می بخشند و به سلامی، گردن می زنند.

 

الله

انعکاس آسمانی ـ انتزاعی سلاطین و خوانین فئودالی

و

درگاه الهی

انعکاس آسمانی ـ انتزاعی دربار سلاطین و خرگاه خوانین

است.

 

ادامه دارد.