فرهنگ مفاهیم فلسفی (ج) جهش دیالک تیکی (۲)

پروفسور دکتر کامیلا وارنکه

برگردان

شین میم شین

 

۷

·    تعریف چیزی به عنوان جهش و یا تکامل وابسته است به خصلت سیستم مختصات.

 

۸

·    با تعویض سیستم مختصات جهش ها می توانند به روندهای اوولوسیونی مبدل شوند و اوولوسیونی به جهش ها.

 

۹

·    مثلا تغییراتی که سرمایه داری رقابت آزاد را به امپریالیسم و امپریالیسم را به سرمایه داری انحصاری ـ دولتی مبدل می سازند، از نقطه نظر تمایز درونی سیستم جهش هائی را تشکیل می دهند.

 

۱۰

·    اما نسبت به کیفیت اصلی و نسبت به تضاد اصلی فراگیر که سیستم اجتماعی ـ اقتصادی مشخصی را از سیستم های اجتماعی ـ اقتصادی دیگر متفاوت می سازد، این تغییرات صرفا تغییرات اوولوسیونی فرماسیون (صورت بندی) اجتماعی ـ اقتصادی واحدی (سرمایه داری) محسوب می شوند.   

 

۱۱

·    به طور کلی:

·    تغییرات جهشی کیفی  در زیرسیستم ها و یا در مراحل توسعه سیستم کلی نسبت به توسعه سیستم کلی، تغییرات اوولوسیونی محسوب می شوند.

 

(برای درک و توضیح این مسئله باید به تفاوت کیفیت با ماهیت توجه داشت.

مثال:

با گذار از سرمایه داری رقابت آزاد به سرمایه داری انحصاری امپریالیسم)، کیفیت سیستم سرمایه داری عوض می شود

ولی با پیروزی انقلاب سوسیالیستی، تحول ماهوی صورت می گیرد.

زیربنای اقتصادی جامعه عوض می شود.

فرم مالکیت بر وسایل تولید جامعه عوض می شود.

سیستم سرمایه داری جای خود را به سیستم سوسیالیستی مید هد.

جامعه تحول ماهوی (زیربنایی) کسب می کند.

مترجم)

 

۱۲

·    جهش های کیفی سیستم کلی نیز (در صورتی که آن به مثابه زیرسیستم و یا مرحله توسعه سیستم فراگیرتر باشد) تغییرات اوولوسیونی این سیستم نظام عالی ترمحسوب خواهند شد.

 

۱۳

·    نسبیت جهش دیالک تیکی و تغییر اوولوسیونی ـ علاوه بر این ـ در آن است که جهش نیز به مثابه روند صورت می گیرد.

·     به مثابه روند گذار از یک کیفیت به کیفیت دیگر.

 

۱۴

·    بدین طریق، جهش نه تنها کیفیت کهنه را از کیفیت نو جدا می سازد، بلکه آن را به کیفیت جدید پیوند می دهد و لذا جهش همواره یک گشتاور تداوم (پیوست) و اوولوسیون را در بر دارد.

 

(برای درک و توضیح این مسئله

باید دیالک تیک گسست و پیوست را در نظر گرفت:

هر توسعه (تکاملی) دیالک تیکی از گسست و پیوست است:

مثال:

فرزند

نافی دیالک تیکی مادر و پدر است:

فرزند والدین را هم نفی می کند و هم اثبات.

خصایص منفی و مزاحم والدین را نقد و نفی میک ند و خصایص مثبت و حیاتمند آنها را حفظ می کند و توسعه می دهد.

به همین دلیل، هر نسل نو در هر زمینه، بهتر از نسل پیشین است.

مترجم)

 

۱۵

·    اما از آنجا که در چارچوب کیفیت اصلی موجود نه فقط تغییرات کمی صرف، بلکه همچنین مراحل توسعه متوالی آن به وسیله جهش های کیفی کوچکتر (در مقایسه با کیفیت اصلی) تحقق می یابند، می توان گفت که جهش نهائی که به فراتر گذشتن از حد کیفیت اصلی منجر می شود، در تحلیل نهائی محصول سلسله ای از جهش های کوچک است. 

 

ادامه دارد.