فرهنگ مفاهیم فلسفی (ت) تئوری شناخت (معرفت) (۱۴)

  

تئوری شناخت (معرفت)

پروفسور دکتر الفرد کوزینگ

برگردان

شین میم شین

 

۱۸

جورج برکلی

(۱۶۸۵ ـ ۱۷۵۳)

اسقف

فقیه ( تئولوگ)

امپیریست (تجربه گرا)

  فیلسوف ایرلندی ـ انگلیسی

مؤسس ایدئالیسم ذهنی

 

 

 ۱

·    امپیریسم ماتریالیستی (سنسوئالیسم) را که جان لاک بنیانگذاری کرده بود، برکلی و هیوم جامه ایدئالیسم ذهنی می پوشانند.

 

۲

 

·    برکلی در در تئوری شناخت (نظریه معرفتی ـ نظری)  خود مستقیما به جان لاک روی می آورد و ماهرانه به سوء استفاده از ناپیگیری های نظریه او می پردازد و ضعف های او را تیزهوشانه مورد انتقاد قرار می دهد.

 

۳

·    جان لاک در آثار خود از موضع ماتریالیستی فرمولبندی های سستی ارائه داده بود که گویا ایده ها (ادراکات، تصورات و مفاهیم) اوبژکت (موضوع) مستقیم دانش و شناخت در ضمیر ما هستند.

·    (جان لاک، «راجع به فهم انسانی»، جلد چهارم، فصل اول، ص ۱)

 

۴

·    برکلی این نظریه را مورد تأیید قرار می دهد و بعد نتایج زیر را از آن می گیرد:

 

الف

·    همه اوبژکت ها فقط در ذهن و ضمیر ما وجود دارند.

 

ب

·    وجود به معنی ادراک است.

·    (برکلی، «راجع به اصول شناخت انسانی»، جلد اول، ص ۱۱۱)

 

پ

·    بدین طریق کل واقعیت عینی به تلنباری آشفته و درهم برهم از مضامین (محتواهای) ذهن و ضمیر مبدل می شود و برای شناخت وظیفه ای جز نظم و ترتیب بخشیدن به آنها باقی نماند.

 

ادامه دارد.