۱۴۰۲ آبان ۲۵, پنجشنبه

درنگی در پیشگفتاری از مسعود امیدی بر «رفرم یا انقلاب» از روزا لوکزمبورگ (۸)

 

  رفرم یا انقلاب

 از دیدگاه رزا لوکزامبورگ
 
نویسنده :
 الیزابت شولته 
 برگردان :
مسعود امیدی
 

درنگی

از 

یدالله سلطانپور


مقدمه مترجم

ادامه

مسعود امیدی

عجیب است که برخی از روشنفکران در درک درست دیالکتیک اصلاح و انقلاب با مشکل مواجه می شوند.

تبیین روزا لوکزامبورگ از دیالکتیک رفورم و انقلاب

به زیبایی

دو انحرافِ اراده گرایی و جبرگرایی را شناسایی و تشریح نموده

و

به صراحت

تاکید می کند که اصلاحات در سیستم سرمایه داری هر قدر هم که گسترده باشد،

قادر به فرارویاندن این جامعه به جامعه ای عادلانه و انسانی نخواهد بود.

تجارب اجتماعی دهه های بعد

صحت تحلیل او را به روشنی به نمایش گذاشت.

معنی تحت اللفظی:

برخی از روشنفکران عاجز از درک دیالک تیک رفرم و انقلاب اند.

در حالیکه روزا به دو انحراف اراده گرایی و جبرگرایی اشاره کرده

 و 

تأکید داشته که اصلاحات در سرمایه داری به گذار به جامعه ای عادلانه و انسانی منجر نخواهد شد.

 

مسعود امیدی

از نقل حرف های روزا خودداری می ورزد تا دم به تله ندهد 

و 

خیالات و خرافات خود را به حساب نظرات روزا به خورد خواننده دهد.

مطلبی را هم که از حریفی ترجمه و بر آن مقدمه ای نوشته و منتشر کرده، 

ربطی به روزا ندارد.

دیالک تیک رفرم و انقلاب 

کمترین ربطی به اراده گرایی و جبرگرایی ندارد.

بعید است که روزا به عوض گذار از سرمایه داری به سوسیالیسم

از

«گذار به جامعه عادلانه و انسانی» انتزاعی 

دم زده باشد.


۲

مسعود امیدی

دهه ها بعد از قتل روزا ، متاثر از مجموعه ای از عوامل،

 شاهد شکل گیری دولت های رفاه در بخشی از اروپا بودیم که با اصلاحات قابل توجهی در جهت بهبود شرایط کار و زندگی کارگران و زحمتکشان و ارتقاء رفاه عمومی جامعه نیز همراه بود،

اما این اقدامات اصلاحی نه تنها به مثابه یک خط سوم منجر به انباشت و توسعه بیشتر رفاه و بازتولید خود و ایجاد تغییر اساسی در مناسبات کار و سرمایه و شکل گیری جوامع سوسیالیستی نگردید،

بلکه منجر به شرایطی گردید که هم اکنون شاهد آن هستیم

که با ظهور نئولیبرالیسم و تهاجم به دستاوردهای مبارزاتی کارگران و زحمتکشان در سطح اروپا و سراسر جهان حتی در کشورهای اسکاندیناوی ، این دستاوردهای مبارزاتی پس گرفته می شوند و از این منظر نئولیبرالیسم را شاید بتوان نتیجه منطقی رفورمیسم دانست.

معنی تحت اللفظی:

تشکیل دولت های رفاه در اروپا 

را

که به انجام اصلاحات منجر شده 

 می توان به مثابه خط سوم  محسوب داشت.

اما  اکنون که اصلاحات به عمل آمده را بازپس می گیرند،

می توان گفت:

نئولیرالیسم، نتیجه منطقی رفرمیسم است.

 

مسعود امیدی

تفاوت رفرم با رفرمیسم را نمی داند.

این البته فقط شامل حال او نمی شود.

روی دیالک تیک رفرم و انقلاب و تفاوت رفرم با رفرمیسم باید کار کرد.

 راستی منظور از دیالک تیک رفرم و انقلاب و تفاوت رفرم با رفرمیسم چیست؟

 

۳

مسعود امیدی

وقتی اقدامات اصلاح طلبانه از چشم انداز تغییرات انقلابی فاصله بگیرد،

سرانجامی جز آنچه ذکر شد، نخواهند داشت.

مسعود امیدی 

دچار فقر مفهومی و فلسفی است.

به همین دلیل از تفکر مفهومی و تبیین دقیق نظر خود عاجز است.

مفهوم من در آوردی «اقدامات اصلاح طبانه از چشم انداز انقلابی»

به چه معنی است؟

اقدامات اصلاح طلبانه = اقدامات رفرمیستی.

اقدامات رفرمیستی چگونه می توانند از منظر انقلابی باشند؟

 

۴

مسعود امیدی

بحث اساساً بر سر درست و یا غلط بودن یا خوب و بد بودن رویکردهای اصلاح و انقلاب نیست.

مفاهیم من در آوردی  «رویکردهای اصلاح» و «رویکردهای انقلاب»

نه وجود دارند و نه معنی.

بیشک خود مسعود امیدی هم معنی این دو مفهوم انتزاعی را نمی داند.

او فقط انشاء می نویسد.

این ادعای مسعود امیدی در هر صورت، بدان معنی است 

که  فرقی بین «رویکردهای اصلاح» و «رویکردهای انقلاب» وجود ندارد.


۵

مسعود امیدی

بلکه اصلاح به عنوان ابزار و اقداماتی تدارکاتی مطرح است 

که باید دستیابی به هدف اساسی دگرگونی بنیادی را تسهیل نماید.

معنی تحت اللفظی:

رفرم 

ابزار و اقدامات تدارکاتی برای دستیابی به هدف اساسی تحول بنیادی است.

اگر منظور مسعود امیدی از «هدف اساسی دگرگونی بنیادی»، انقلاب اجتماعی باشد،

هر اقدامی که برای تدارک پیروزی انقلاب اجتماعی انجام یابد و هر ابزاری که برای تدارک پیروزی انقلاب اجتماعی مفید افتد، 

آن اقدام و ابزار، اصلاح و یا رفرم است.

اکنون معلوم می شود که مسعود امیدی تعریف علمی از مفاهیم رفرم و انقلاب ندارد.

جالب تر اما نتیجه گیری مسعود امیدی از این تعارفات و تصورات و تخیلات است:

 

۶

مسعود امیدی

و

از این رو

مادامی که شرایط دگرگونی بنیادی مهیا نبوده و زمان آن فرا نرسیده است،

دنبال نمودن اقدامات اصلاحی امری ناگزیر است.

معنی تحت اللفظی:

تا زمانی که شرایط انقلابی و زمان انقلاب فراهم نیامده،

انجام اقدامات اصلاحی الزامی است.

 

منظور مسعود امیدی از شرایط انقلابی و زمان انقلاب و اقدامات اصلاحی چیست؟

 

۷

مسعود امیدی

و

این امری عینی است و به اراده کسی نیز وابسته نیست .

نگاهی به کنش ها و روندهای اجتماعی

به روشنی نشان دهنده چالش هایی است که در این روند شکل می گیرد،

درس هایی که از آن آموخته می شود و... 

پایان

 

چه چیزی امری عینی است؟

«دنبال نمودن اقدامات اصلاحی»؟

 عینی در قاموس مسعود امیدی به چه معنی است؟

اوبژکتیو و یا عینی به چیزی اطلاق می شود که به بود و نبود سوبژکت نیازی ندارد.

مثال:

آب تحت فشار جو در ۱۰۰ درجه سانتیگراد بخار می شود و در صفر درجه سانتیگراد یخ می زند.

این قانونی فیزیکی است.

این امری عینی و یا اوبژکتیو است.

این قانون فیزیکی

بشر هم نباشد، معتبر است.

دست زدن به اقدامات اصلاحی که نمی تواند امری عینی باشد.

این رهنمود مسعود امیدی 

اصلا

برای کیست؟

کی باید بالاجبار دست به اقدامات اصلاحی بزند؟

حزب توده ۱۰ مهر و یا طبقه حاکمه فئودالیستی ـ فوندامنتالیستی ـ بورژوایی ـ سنتی؟


ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر