شین میم شین
باب دوم
در احسان
حکایت دهم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۶۶)
بخش دوم
۱
خدای ار به حکمت ببندد دری
به رحمت گشاید در دیگری
معنی تحت اللفظی:
خدا اگر بنا بر حکمت، دری را به روی کسی ببندد،
می تواند در دیگری را به رحمت به روی کس دیگری بگشاید.
سعدی
در این بیت شعر،
برای تشریح همه جانبه جزم «مشیت الهی» در رابطه با مسئله فقر و ثروت،
دیالک تیک خدا و انسان را به شکل دیالک تیک حکمت و فقر و دیالک تیک رحمت و ثروت بسط و تعمیم می دهد:
خلاصه کلام این که خدا میلیونها در را به حکمت می بندد و توده میلیونی مولد و زحمتکش خانه خراب و تیره روز می شوند و علیرغم رنج طاقتسوز
نان بخور و نمیر نیز نمی یابند،
ولی همین خدا در عوض تعداد انگشت شماری از درها را به رحمت می گشاید و مشتی انگل مفتخور علاف و عیاش و فاسد و خوشگذران میلیونر می شوند.
این را می گویند
جزم «مشیت الهی»
که
دیالک تیک حکمت و رحمت است،
که
دیالک تیک فقر و ثروت است.
مفهوم «حکمت» در این بیت، نه به معنی فلسفه، بلکه به معنی مصلحت اندیشی و دلیل سری الهی به کار می رود.
حکمت و رحمت اضداد همزاد و همراه و همپا هستند و دیالک تیک واحدی را می سازند.
خدا به دلیل غیرقابل فهم برای بشر عادی، دری را به مصلحتی می بندد، ولی همزمان در دیگری را به رحمت می گشاید.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر