فرهنگ مفاهیم فلسفی (پ) پوزیتیویسم و نئوپوزیتیویسم (۲)

  

 پروفسور دکتر مانفرد بور

پروفسور دکتر گئورگ کلاوس

برگردان

شین میم شین

 

۱۵

جان استوارت میل

(۱۸۰۶ ـ ۱۸۷۳)

فیلسوف و اقتصاد دان و از متفکران قرن نوزدهم

 

·    تزهای اصلی کومته را میل و اسپنسر با استفاده از نظرات هیوم و برکلی تقبل و توسعه می دهند که به پوزیتیویسم انگلیسی معروف است.

 

۱۶

·    به نظر میل وظیفه علم تحقیق در باره حقایق امور مربوط به شعور است.

 

۱۷

·    حقایق امور مربوط به شعور اما عبارتند از احساس ها و پیوندهای شان که منطق، عناصر مهم آنها را عمده می کند.

 

۱۸

هربرت اسپنسر

(۱۸۲۰ ـ ۱۹۰۳)

فیلسوف و جامعه شناس

مؤسس تئوری تکامل و از پیشقزاولان سوسیال ـ داروینیسم

 

·    اسپنسر نیز به همان سان، خواهان منشاء قرار دادن نمود ها و پدیده ها ست و وظیفه همه علوم را به درجه نظام بخشیدن به نمود ها و پدیده ها تقلیل می دهد.

 

۱۹

·    نئوپوزیتیویسم مبتنی است بر پوزیتیویسم کومته، میل و اسپنسر و با تشکیل امپیریوکریتیسیسم آغاز می شود.

 

۲۰

·    نئوپوزیتیویسم در فاصله دو جنگ جهانی اول و دوم با  فعالیت «محفل وین) به جریان معتبر فلسفه امپریالیستی ـ به معنی محدود کلمه ـ مبدل می شود.

 

۲۱

·    نئوپوزیتیویسم محفل وین را امپیریسم منطقی نیز می نامند.

 

۲۲

موریتس اشلیک

(۱۸۸۲ ـ ۱۹۳۶)

فیزیکدان و فیلسوف و مؤسس محفل وین

 

·    مؤسس محفل وین، اشلیک نام داشت که از سال ۱۹۲۲ میلادی جانشین ماخ در شهر وین شد.

 

۲۳

·    اشلیک محفلی از دانشجویان و علمای علاقه مند به فلسفه، به ویژه ریاضی دانان و فیزیکدانان گرد خود جمع نمود که مهمترین آنها عبارت بودند از وایزمن، نویرات، فایگل، کاوفمن و به ویژه کارناپ.

 

۲۴

·    محفل وین اعتبار فلسفی خود را مدیون شهرت علمی ریاضی دانان برجسته (هان، منگر، گودل) بوده است که با آن همکاری می کردند.

 

۲۵

·    گروهی از ریاضی دانان و فیزیکدانان مهم (مانند ماکس پلانک، اینشتین، هیلرت) اگرچه به هیچوجه با نظرات محفل وین موافق نبودند و در تضاد آشکار و جدی با آنها قرار داشتند، اما در زمینه مسائل علمی خاص و تا حدودی فلسفی با این محفل رابطه داشتند.

 

۲۶

·    این امر نیز یکی از دلایل اعتبار محفل وین بوده است.

 

ادامه دارد.