تحلیلی
از
شین میم شین
۳۴
تنها نه این منم که چنین می کنم،
پدر
می کرده این چنین و هم این رسم از نیا ست
معنی تحت اللفظی:
نه تنها خود من، بلکه پدر من و اجداد من هم مبارزین راه راستی و میهن مردم بوده اند.
رستم دست به ریشه می برد و نشان می دهد که از کودکی چنین تربیت شده و بار آمده است.
این به معنی تبرئه تهمتن از کردوکار تراژیک او ست.
ضرورت مبرم دفاع از حقیقت عینی و میهن مردم، به تأملات مربوط به منافع شخصی و عاطفی اجازه و امان نمی دهد.
هوشنگ تیزابی خواهد گفت:
بالاتر از دست حقیقت دستی نیست!
یادش به یاد باد!
۳۵
برگشته بخت، خصم که آهنگ ما کند
آه از تو ناشناخته ره، جان بیگناه
دشمن چه ها کند.
معنی تحت اللفظی:
بدبخت دشمنی که سودای تسخیر زیستگاه مردم ما را در سر بپرورد.
آه از تو ای گمراه، ای جان بیگناه!
دشمن چه ترفندها در آستین دارد!
رستم در این بند شعر
از سوئی
بر مطلقیت دفاع از حقیقت عینی و میهن تأکید می ورزد و از عزم جزم خویش و تبار خویش پرده برمی دارد
و
از سوی دیگر
آه از نهادش برمی خیزد که خون بیگناهی ـ آنهم در هیئت فرزند خویش ـ ریخته می شود.
ولی می داند که دست دشمن در کار بوده تا رستم را بدنام و رسوا کند و پهلوان ملی را از عرصه به در راند.
۳۶
آری شکست گرچه در این جنگ، ننگ بود
اما به روز واقعه
افسوس،
آن نابکار خنگ خرد نیز لنگ بود
معنی تحت اللفظی:
آری، در هنگامه نبرد، اگرچه شکست، ننگ است، ولی فراموش هم نباید کرد که اسب خرد به درد نخور هم لنگ بوده است.
فلسفی اندیشی و همه جانبه اندیشی سیاوش
از
همین بیت شعر نعره می کشد.
تهمتن از سوئی به معیارها و هنجارهای مرسوم در جامعه اشاره می کند:
شکست در جنگ در قاموس پهلوانان ننگ است.
و ضمنا به انتقاد از خود، به انتقاد از خرد خفته خویش می پردازد.
سیاوش در این بند شعر
کدامین شناخت افزار دیالک تیکی بسیار مهم را سوهان می زند و در اختیار خواننده قرار می دهد؟
۳۷
سیاوش
دیالک تیک خودپوئی و آگاهی
را
به شکل دیالک تیک اتیک و اندیشه، به شکل دیالک تیک هنجار و خرد بسط و تعمیم می دهد.
شاید برای اولین بار است که دیالک تیک خودپوئی و آگاهی
به این فرم بسیار مفید بسط و تعمیم داده می شود.
۳۸
از همین دیالک تیک سرتاپا مدرن و ابتکاری می توان به دیالک تیکی اندیشی سیاوش پی برد و دریافت که محتوای بیت زیر، نه ادعائی دیمی و تصادفی، بلکه حکمی اندیشیده و سنجیده بوده است:
من به راه آنچه دانش زمانه ام نموده، می روم.
من به راه توده می روم.
دیالک تیک اتیک و اندیشه و یا دیالک تیک هنجار و خرد
اما به معنی است؟
دیالک تیک اتیک و اندیشه و یا دیالک تیک هنجار و خرد
بدان معنی است که انسان به مثابه سوبژکت اندیشنده عمل می کند و هرگز بسان ماشین بی خبر از خرد،
مکانیکی عمل نمی کند.
انسان به مثابه سوبژکت اندیشنده، حق ندارد، همه کردوکار خود را در بست تابع اتیک حاکم و هنجارهای مرده و منجمد معین سازد.
بلکه ضمن در مد نظر داشتن آنها، باید خرد اندیشنده را به کار اندازد.
رستم اگر دیالک تیک اتیک و اندیشه و یا هنجار و خرد را رعایت کرده بود، تراژدی رستم و سهراب صورت نمی گرفت.
بر خرد اندیشنده هرگز نباید کم بها داده شود.
با خرد است که انسان می افتد و بر می خیزد!
خرد یار و مددکار صرفنظرناپذیر بشریت است.
ادامه دارد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر