شین میم شین
باب اول
در عدل و تدبیر و رأی
حکایت نوزدهم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۵۰)
بخش هفتم
ما به سوی آنچه دانش زمانه مان نموده، می رویم!
۱
دو تن، پرور ای شاه کشور گشای
یکی اهل رزم و یکی اهل رأی
ز نام آوران گوی دولت برند
که دانا و شمشیرزن پرورند
معنی تحت اللفظی:
کسانی سعادتمند می شوند که دانشمند و جنگاور
تربیت کنند.
این دو گروه اجتماعی
یعنی
روشنفکران و نظامیان
خادم نظام اجتماعی فئودالی حاکمند و پایگاه طبقاتی فئودالی دارند.
در این حکایت سعدی
مقوله «تولید» اهمیت چندانی ندارد.
سؤال
انسان ایدئال سعدی،
البته
فقط
در این حکایت
انسانی عمدتا (۱) است، نه مولد.
جواب
انسان ایدئال سعدی،
البته
فقط
در این حکایت
انسانی عمدتا انگل است، نه مولد.
در فرهنگ فئودالی
رعایا، بنده ها، غلامان، نوکران، کنیزان و دیگر مولدین نهمات مادی
آدم حساب نمی شوند.
خمینی
به
تقلید از ارسطو
می گوید:
کار مال خر است.
طبقات اجتماعی مولد
برای اعضای طبقات حاکمه برده دار و فئودال
تنها از این نظر اهمیت دارند، که فرزندان شان افراد سپاه پادشاه را تشکیل می دهند و برای حفاظت از تمامیت کشور و تسخیر اقالیم دیگر می توانند مفید باشند.
از این رو ست که سعدی
رعیت را پشت و پناه سلطنت می نامد
و دهقان را مزدور پادشاه:
رعیت نشاید به بیداد کشت
که مر سلطنت را، پناهند و پشت
مراعات دهقان کن، از بهر خویش
که مزدور خوشدل کند کار، بیش.
معنی تحت اللفظی:
به رعایا نباید ستم روا داشت.
چون
پشت و پناه سلطنت اند.
دهقانان
را
باید
مرعات کرد
تا
بهتر کار کنند.
سؤال
این خطای جهان بینانه سعدی سبب می شود
که
او به گسترش تولید و توسعه نیروهای (۲) توجه جدی مبذول ندارد.
جواب
این خطای جهان بینانه سعدی سبب می شود که او به گسترش تولید و توسعه نیروهای مولده توجه جدی مبذول ندارد.
این یکی از ویژگی های منفی فئودالیسم بطور کلی است.
در دوران تاریخی فئودالیسم،
پیشرفت اجتماعی ـ اقتصادی به طرز مهیبی ترمز می شود و جامعه بشری چه بسا از نظر مادی و فکری و فرهنگی در جا می زند و حتی واپس می رود.
بر اساس همین رهنمودها ست
که
تولید کشاورزی دچار رکود می شود،
دهقانان دهات را ترک می گویند،
آواره کوه و صحرا می شوند و هزاران ده ویران به حال خود رها می شود:
به
قول نظامی
گر ملک این است و چنین روزگار
زین ده ویران، دهمت صد هزار.
معنی تحت اللفظی:
با جنین پادشاهی و در چنین دورانی
صدهاهزار روستا
ویران می شوند.
یعنی
تولید کشاورزی مختل می شود.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر