فرهنگ مفاهیم فلسفی (الف) انقلاب فنی (۴)

 

 

پروفسور دکتر کلاوس دیتر ووستنک

برگردان

شین میم شین

 

انقلاب ماقبل انقلاب صنعتی

فرم کاپیتالیستی همکاری و یا بعدها، فرم مانوفاکتور

 

۱

·    تأثیرات مشابه و اهمیت مشابهی برای  توسعه و تکامل روند کار ـ به مثابه سیستم ـ  را نوع دیگری از انقلابات دارند.

·     مثلا تحولات بنیادی ئی که بر خلاف انقلاب فنی، به عملیات کاری ـ به لحاظ تحقق فنی ـ مربوط نمی شوند.

·    یعنی به ابزارهای کار مربوط نمی شوند.

·    به عبارت دیگر به نیروی مولده «کاربست تکنولوژیکی علوم طبیعی» (مارکس) مربوط نمی شوند.

·    (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۲۳، ص ۵۴)

 

۲

·    بلکه برعکس، به اجزاء و نیروی مولده مهم «ترکیب اجتماعی روند تولید» و یا «تقسیم بندی سلسله مراتبی اجتماعی کل تولید» (مارکس) مربوط می شوند، که از استقلال نسبی برخوردارند و برای روند کار مهم اند.

·    ایضا همانجا

 

۳

·    مثال تاریخی برای آن عبارت است از فرم کاپیتالیستی همکاری (و یا بعدها، فرم مانوفاکتور) قبل از پیدایش ماشین های کار، که به مثابه انقلابی قبل از انقلاب صنعتی تلقی می شود.

 

۴

·    اینجا نه فقط ساختار و تقسیم کار در نتیجه تأثیرگذاری مشترک کارگران تغییر می یابد، بلکه علاوه بر آن، خصلت و فونکسیون همه وسایل کار منهای ابزار کار، دگرگون می شود.

·    وسایل کاری که «شرایط شیئی روند کار را تشکیل می دهند»:

·    به قول مارکس، «به کار گرفتن تعداد بیشماری از کارگران، ضمن ثابت ماندن شیوه کار، به انقلابی در شرایط شیئی روند کار منجر می شود.»

·    (مارکس و انگلس، «کلیات»، جلد ۲۳، ص ۱۹۵، ۳۴۳)

 

۵

·    در این مثال همکاری، اینجا در فرم کاپیتالیستی انحصاری کردن فونکسیون اداره و رهبری به وسیله طبقه استثمارگر حاکم، به انضمام برنامه ریزی و هماهنگ سازی اعمال منفرد هدفمند در روند تکنولوژیکی و انفصال توانائی های روحی و تسلط بر آنها هم در این فونکسیون اداری و هم در رابطه با تهیه تکنیک به کمک علم نیز طبقه بندی اجتماعی مربوطه و نهادینه سازی فونکسیون های کاری بنیادی روند کار ـ  به مثابه سیستم ـ آشکار می گردد.

 

  (نهادینه سازی چیزی عبارت است از در آوردن آن تحت فرم معینی که در جامعه به رسمیت شناخته می شود. 

مترجم)

 

ادامه دارد.