۱۳۹۹ اسفند ۱۷, یکشنبه

فرهنگ مفاهیم فلسفی (الف) اصل مکملیت (۱)

  

 پروفسور دکتر هلموت میلکه

برگردان 

شین میم شین

 

۱

·     اصل مکملیت به اصل متدئولوژیکی و معرفتی ـ نظری ئی اطلاق می شود که توسط نیلز بور در سال ۱۹۲۸ برای تفسیر مکانیک کوانتومی و قبل از همه برای تفسیر دوئآلیسم ذره و موج تأسیس یافته است.

 

۲


دیسیونکتیو

 

·     اصل مکملیت بر آن است که در نظر گرفتن میکروذرات از دو لحاظ ذره ای و موجی، به لحاظ معرفتی ـ نظری (از نقطه نظر مربوط به تئوری شناخت) و متدئولوژیکی، اگر چه موضوع شناخت (ذره) را به طرز متقاطع (دیسیونکتیو) درک می کند، ولی به تضاد موج و ذره تأکید می ورزد.

 

·     (این به معنی رابطه دیالک تیکی میان ذره و موج است.

·     ذره و موج با همند و بر همند.

·     وحدت اضدادند. مترجم)

 

۳

·     این شناخت فیزیکی مهم اما به لحاظ فلسفی، به طرز ایدئالیستی ـ ذهنی تفسیر شده است و می شود:

·     جنبه چشمگیر در هر مورد و در هر آزمایش، بسته به دستگاه اندازه گیری و فرد اندازه گیر (آزمایشگر) تعیین می شود.

·     یعنی وابسته به سوبژکت قلمداد می شود که دستگاه اندازه گیری را تعیین می کند و به خدمت می گیرد. 

·     بدین طریق خواص مکشوفه، متعلق به اوبژکت شناخت (ذره) قلمداد نمی شوند.

·     بلکه ادعا می شود که این خواص گویا در روند مشاهده و اندازه گیری آفریده می شوند.

 

۴

·     این تفسیر به دلایل زیر باطل است:

 

الف

·     میکروذرات مستقل از سوبژکت مشاهده گر، حاوی خواصی اند که مبتنی بر رابطه مکمل مستثنی سازند که البته تحت شرایط معین، یعنی باز هم تحت شرایط عینی و مستقل از ضمیر و شعورافراد  نمودار می گردند.

 

ب

·     اینکه این شرایط توسط آزمایشگر انتخاب می شوند، ربطی به سوبژکتیویسم معرفتی ـ نظری ندارد.

 

پ

·     دوئالیسم ذره و موج، در وهله اول به مثابه دیله ما (بن بست) و به مثابه تضاد منطقی (تناقض) قلمداد می شود.

 

۵

·     نسل معاصر فیزیکدانان، این را به مثابه واقعیت امر فیزیکی دیالک تیکی در ساختار بنیادی ماده به طرز درستی وارد جهانتصویر فیزیکی نکرده است.

 

۶

·     نسل معاصر فیزیکدانان، آن را دیگر به مثابه چیزی صرفنظرپذیر نمی داند که جنبه ای را ناشی از جنبه دیگر بداند.

 

۷

·     در حالیکه دوئالیسم ذره و موج، تأیید دیگری از تز ماتریالیسم دیالک تیکی، مبنی بر تضادمندی ساختار ماده است.

 

·     مراجعه کنید به تضاد

 

۸

·     این بدان معنی نیست که این تضادمندی دیالک تیکی نمی تواند در چارچوب تئوری عامی که هنوز تشکیل نیافته، توضیح نه تقلیلی یکپارچه، بلکه توضح متعالی یکپارچه داشته باشد.

 

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر