حکایت شانزدهم
(دکتر حسین رزمجو، «بوستان سعدی»، ص ۳۹)
بخش دوم
۱
به گمراه، گفتن:
«نکو می روی»
جفائی تمام است و جوری قوی
معنی تحت اللفظی:
ستودن ره و رفتار گمرهان
ظلم و ستم بر آنان است.
سعدی
در این بیت شعر،
مدح دروغین از کسی را به معنی دشمنی با او تلقی می کند.
تأیید اشتباهات کسی، نه تنها ستم بر او، بلکه چه بسا، به معنی سد کردن راه پیشرفت فردی و اجتماعی او است.
در این جور موارد،
صراحت و جسارت مدنی و انقلابی نه تنها مطلوب، بلکه ضرور و الزامی است.
اما انتقاد از خود سطحی و بند تنبانی نیز می تواند مورد سوء استفاده بورژوامنشانه قرار گیرد و برای بستن راه انتقاد به روی دیگران و برای خودآرائی به کار رود.
۲
هر آن گه که عیبت نگویند پیش
هنر دانی از جاهلی، عیب خویش
معنی تحت اللفظی:
وقتی عیبت را گوشزد نکنند،
از فرط جهل
عیبت را هنر تلقی می کنی.
سعدی
در این بیت شعر،
دیالک تیک علت و (۱) را به شکل دیالک تیک عیب نگوئی و هنرانگاری عیب بسط و تعمیم می دهد.
جواب
سعدی در این بیت شعر، دیالک تیک علت و معلول را به شکل دیالک تیک عیب نگوئی و هنرانگاری عیب بسط و تعمیم می دهد.
سعدی به طور غیرمستقیم انتقاد را با آگاهی و شناخت پیوند می دهد.
سعدی
انتقاد
را
اسباب تصحیح تفکر و طرز تفکر می داند.
انتقاد نوعی خدمت به تکامل فردی و اجتماعی است.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر