۱۳۹۹ شهریور ۱۱, سه‌شنبه

خود آموز خود اندیشی (۲۹۸)


شین میم شین

نه 
اندیشه مادرزاد وجود دارد
و
نه
اندیشیدن مادر زادی.

اندیشیدن
را
باید مثل هرعلم،
در روندی دشوار فراگرفت.

شیخ سعدی
(۱۱۸۴ ـ ۱۲۸۳ و یا ۱۲۹۱)
(دکتر حسین رزمجو: بوستان سعدی، ص ۳۲)
 
حکایت دهم
 

 

۱

یکی عاطفت سیرت خویش کرد

درم داد و تیمار درویش کرد

 

سعدی

 در این بیت شعر،

برای توصیف شاهزاده عادل،

از سوئی

دیالک تیک مادی و فکری

 را

به شکل دیالک تیک (۱)

و

 از

سوی دیگر،

دیالک تیک نمود و بود (پدیده و ماهیت)

را

به شکل دیالک تیک (۲) بسط و تعمیم می دهد.

 

جواب

 

سعدی

 در این بیت شعر،

برای توصیف شاهزاده عادل،

از سوئی

دیالک تیک مادی و فکری

 را

به شکل دیالک تیک سخاوت (درم و تیمار)  و عاطفت

و

 از

سوی دیگر،

دیالک تیک نمود و بود (پدیده و ماهیت)

را

به شکل دیالک تیک صورت و سیرت بسط و تعمیم می دهد.

 

تفکر مفهومی

 کسب و کار اصلی سعدی است.

 

تفکر مفهومی 

انگار با خون او عجین شده است.

 

سعدی

حتی

پانصد سال پیش از کانت،

رسول بزرگ روشنگری و فلسفه کلاسیک بورژوائی آلمان، 

می داند که تفکر حقیقی فقط می تواند تفکر (۳) باشد و لاغیر.

 

جواب

 

سعدی

حتی

پانصد سال پیش از کانت،

رسول بزرگ روشنگری و فلسفه کلاسیک بورژوائی آلمان، 

می داند که تفکر حقیقی فقط می تواند تفکر مفهومی باشد و لاغیر.

 

عاطفت را می توان همنوعدوستی نیز تعریف کرد،

که به صورت درم دادن و تیمار درویش کردن تحقق می یابد.

 

سعدی

 در

 زمینه صفات اخلاقی انسانها

نمی تواند تصمیم نهائی و قطعی بگیرد.

 

او

گاهی

سیرت و خوی و غیره

را

 از

صفات بنیادی، طبیعی، جبلی، مادرزادی و ماهوی انسانها

می داند

و

گاهی،

مثلا در این بیت شعر،

 امری اختیاری، اکتسابی و سوبژکتیو تلقی می کند.

 

از این رو ست که شاهزاده عادل (سوبژکت) عاطفت را خود به عنوان سیرت خویش برای خود برمی گزیند.

 

تئوری بنیاد،

یکی دیگر از تئوری های تناقضمند سعدی است،

که برای حافظ به میراث می گذارد.

 

ادامه دارد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر