هومانیسم و جنبش هومانیستی (۵)

 

پروفسور دکتر ماتهویس کلاین

پروفسور دکتر مانفرد بور

 

برگردان

 شین میم شین

  هومانیسم آنتیک

(هومانیسم جهان باستان کلاسیک)

  

۱

·      هومانیسم آنتیک از مراحل توسعه مختلفی می گذرد.

۲

·      نطفه های تاریخی آغازین هومانیسم آنتیک که در اساطیر و قدیمی ترین اشعار و قصه های خلق های بیشمار جهان باستان (مصری ها، بابلی ها، هندی ها، چینی ها، یهودی ها، فارس ها، یونانی ها و رومی ها) به میراث مانده، حاوی خطوط پسیمیستی (بدبینانه) مهمی اند.

۳

·      در این مرحله توسعه، «درد و رنج حیات انسانی»، استثمار و جنگ، فقر و گرسنگی، عداوت و اختلافات و کلا تأثیرات منفی متنوع جامعه برده داری بر زندگی انسانها هنوز به مثابه «سرنوشت شوم» مبتنی بر مشیت خدایان، به مثابه کیفر «گناهان» و یا نتیجه «نافرمانی» از فرامین الهی توضیح داده و توجیه می شوند.

۴

·      اما این شکوه و پرخاش استثمار شوندگان و فقرا بر ضد این آموزه های (تعالیم)مدافع منافع استثمارگران و اغنیا تنها زمانی گوش شنوا می یابند که بیانگر تردید در «حقانیت» نظام برده داری حاکم باشند.

·      همانطور که در جدال لفظی انسانی به تنگ آمده از زندگی با روح خویش، در قصه ای مصری مشاهده می شود.

۵

·      او شکوه و شکایت از آن دارد که همه جا چپاول و غارت رواج دارد، هرکس با توسل به زور به تصاحب دار و ندار برادر خویش دست می زند و قلدری و زورگوئی میان مردم اشاعه وسیع یافته است.

۶

·      در این جدال لفظی، جهان درونی انسانها، تضاد درونی آنها و تعویض مداوم حالات، افکار متضاد و ضد و نقیض آنها توصیف می شوند.

۷

·      دورنمائی که نویسنده این جدال لفظی برای انسان ها ترسیم می کند، پسیمیستی (بدبینانه) است.

۸

·      تلخی زندگی دنیوی به انسانها امکان شنیدن اندرزهای «حیات زمینی» را نمی دهد.

·      زیرا در این جهان برای انسانها سعادتی متصور نیست.

۹

·      چون زندگی انسانها در زمان حال غم انگیز است و انسانها در بن بستی بی روزنه خروج گیر کرده اند، تقریبا همه خلق های آنتیک به اختراع اساطیری راجع به جهان بهشتی آغازین دست می زنند و بدین طریق به اعتراض بر ضد نظام حاکم می پردازند و علاقه و اشتیاق خود را نسبت به حیات شایسته انسانی بازگو می کنند.

۱۰

·      انسانها همه چیزهائی را که از فقدان شان در مناسبات برده داری حاکم رنج می برند، در عالم خیال در «دوران طلائی» باز می یابند و ضمنا ادعا می کنند که آنها در گذشته واقعا وجود داشته اند، از آن جمله اند:

الف

·      برابری

ب

·      عدالت

پ

·      همبود

ت

·      عشق

ث

·      صلح

ج

·      سعادت

ح

·      رفاه

خ

·      شادی زندگی.

۱۱

·      در دوره های بعد، این تصورات از بین نمی روند، بلکه در قالب شعر، قصه و فلسفه در ضمیر (ذهن، شعور) توده های مردم ـ به ویژه در یونان، آنجا که گرایش و تفکر هومانیستی آنتیک از قرن پنجم قبل از میلاد به نقطه اوج خود دست می یابد ـ ادامه حیات می دهند.

ادامه دارد.