· 
پروفسور دکتر مانفرد بور
برگردان
شین میم شین
فصل هفتم
بخش دوم
قسمت اول
فلسفه عملی:
اعلام خودمختاری سوبژکت
۹
· به نظر هگل، «مؤثریت اصلی فلسفه کانت این بوده
که شعور درونیت مطلق را بیدار ساخته است که اگرچه آن به سبب مجردیتش نه قادر به
توسعه چیزی است و نه قادر به پدید آوردن تعیناتی، مثلا معارفی و قوانین اخلاقی ئی است،
(شعور) اما به طور کلی از پذیرش چیزی که خصلت خارجی دارد و از معتبر دانستن آن
چیز، سر باز زده است.
· اصل عدم وابستگی خرد را، استقلال مطلق آن را، از
این به بعد باید به مثابه اصل عام فلسفه، بسان یکی از پیشداوری های زمان در نظر گرفت.»
· (هگل، «دایرة المعارف علوم فلسفی»، نشر از
نیکولین و پوگلر، ۱۹۶۶، پاراگراف ۶۰)
۱۰
· خصلت بی قید و شرط خرد عملی برای کانت منتج از
این است که آن، بر خلاف خرد نظری (تئوریکی)، وابسته به پدیده ها نیست.
· بلکه در کمال خود و در عدم وابستگی مطلق خود، به
سوی آماج هنجارهای بی قید و شرط معتبر اخلاقی روان است.
۱۱
· به این دلیل که انسان نه فقط موجود متفکر صرف
(نه فقط سوبژکت بی غل و غش شناخت)، بلکه ضمنا (و نه در نهایت)، موجودی اجتماعی
است.
· یعنی موجودی است که فقط همراه با موجودات دیگر
می تواند وجود داشته باشد.
۱۲
· جامعه اما بی وقفه مطالباتی از هر کس (تک تک
افراد) دارد، که برای هر موجود اجتماعی باید کافی باشند.
۱۳
· انسان اما به مثابه موجود خردمند، می خواهد که
زندگی خود را (عمل خود را)، در جامعه (در همبود ویا اجتماع)، بنا بر قواعد معلوم
(شناخته شده) سر وسامان دهد.
۱۴
· از این رو باید روشن شود که آیا در عرصه فلسفه
عملی نیز قوانین معتبر العام و ضرور (جبری) خواست و خواهش (اتیک، اخلاق) از نوع
قوانین معتبرالعام وضرور شناخت (تئوری شناخت) موجود در فلسفه نظری وجود دارد.
۱۵
· کانت به این سؤال جواب مثبت بی حد و مرز می دهد.
۱۶
· تمایل کانت در فلسفه عملی در جهت پیدا کردن
قوانین معتبرالعام و ضرور اخلاقی است.
· قوانینی که به برکت آنها اعمال آدمی تعیین می
شوند.
۱۷
· از این رو مسئله اساسی فلسفه عملی به شرح زیر
است:
· آیا قوانین معتبرالعام و ضرور خرد عملی وجود
دارند و ضمنا دلیل اعتبار آنها چیست؟
· به
عبارت دیگر:
· اخلاق چیست و اخلاق به مثابه علم، چگونه امکان
پذیر است؟
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر