مستند سیمرغ
(ناگفته های حزب توده)
قسمت اول
تحلیلی
از
گاف سنگزاد
سوء تفاهم های مربوط به خودویژگی کشورهای نوع شوروی
اغلب
می تواند
به
سبب عدم شناخت معیار ماهوی تمیز نظام های اجتماعی
صورت گیرند.
زیرا درک این مسئله از اهمیت بزرگی برخوردار است:
مثلا
نظام اجتماعی «دیکتاتوری پرولتاریا»
(که باید دقیقتر تعیین شود)،
بنا بر ماهیت خویش،
نه
نظام حاکمیت،
بلکه نظام اوتوریته
است.
اعمال اوتوریته
بر
مبنای مناسبات حاکمیت
به
امر برخورداری اعمال کنندگان اوتوریته (صاحبان قدرت)
کمک می کند
و
فرم های اعمال اوتوریته،
بی تردید
از
نیاز به تحکیم وضع مورد نظر
فراتر می روند.
تعیین کننده ی فرم های اعمال اوتوریته
اهداف حاکمیت اجتماعی اند.
(ورنر هوفمن، «قانون اساسی کار در اتحاد شوروی»، ۱۹۶۵، ص ۲۲۵)
مشخصه حاکمیت اجتماعی
این است
که
وسایل اعمال اوتوریته
در
درون قشر اجتماعی مسلط
(و اغلب در درون خانواده واحدی)
دست به دست می شوند.
«به میراث گذاشتن اوتوریته سیاسی،
همواره
مؤثرترین وسیله
برای حفظ سلطه طبقه خویش بوده است.»
(ر. میشلز، «جامعه شناسی احزاب در دموکراسی مدرن»، ۱۹۵۸، ص ۱۴)
در
دولت فونکسیونر (مأموریتی) سوسیالیستی،
این
تداوم و توارث اوتوریته اجتماعی،
ریشه کن می شود
و
بطور رادیکال
از بین می رود.
افراد منفرد
حق انحصار اوتوریته برای مدت نا محدود
را
ندارند.
فونکسیونر
(مأمور)
قابل تعویض
است.
فونکسیونر
(مأمور)
حقوق بگیر
است
و
به
ازای خدمت خویش
مزد
دریافت می کند.
فونکسیونر
(مأمور)
نمی تواند
اوتوریته خود
را
برای برخورداری شخصی
(پر کردن جیب خود)
مورد استفاده قرار دهد،
مگر اینکه قوانین جامعه را زیر پا بگذارد.
قشر رهبران شوروی
نیز
هرگز
خصلت «طبقاتی»
نداشته اند.
«بوروکراسی (دستگاه اداری) شوروی،
به نظر نمی رسد که شالوده ای برای کسب منافع خصوصی مؤثر
در
مقابل شرایط فراگیر و عام سیستم اجتماعی،
که
منبع امرار معاش آن
را
تشکیل می دهد،
داشته باشد.»
(هربرت مارکوزه، «آموزش اجتماعی مارکسیسم شوروی»، ۱۹۶۴، ص ۱۱۸)
«جامعه شوروی
تمایزمند
است،
ولی
منقسم
نیست.
تمایزمندی این جامعه
در
وحدت
ادامه می یابد.
آخرین منبع اوتوریته
ـ بسان مالکیت «اشتراکی» که پایه و اساس این اوتوریته را تشکیل می دهد ـ
بی نام و بی نشان
می ماند.
هر اوتوریته منفردی
ـ بسان «وکالت تام الاختیار» ـ
قدرت مشتق گشته
می ماند.
اختیارات رهبر دولت
نیز
در
نهایت
به مثابه وظایف خود تعیین کرده،
خصلت محدود
کسب می کنند:
«آماج نهائی»
که
همه باید خدمتگزار آن باشند
و
خود رهبری
هم
خود
را
مکلف بدان اعلام می کند،
سبب می شود
که
اوتوریته رهبری
نیز
به
اوتوریته محوله، بمعنی تاریخی آن،
مبدل شود.
اوتوریته
ـ بدین طریق ـ
شفافیت کسب می کند
(برای همگان سهل الفهم می شود):
اوتوریته،
خود
را
بوسیله خویشتن خویش
توجیه نمی کند.
اوتوریته
خود
را
نه
به
این دلیل واقعی
که
وسایل فشار اجتماعی به تک تک افراد جامعه تعلق دارند،
بلکه
از
طریق خادم «آماج نهائی» بودن خویش
و
از
طریق برسمیت شناسی این «آماج نهائی»،
بمثابه آماجی که ارزش آن را دارد،
که
به
خاطرش حکومت شود
(اعمال اوتوریته شود)،
توجیه می کند...
اوتوریته
اما،
همزمان،
با
توجه به «آماج نهائی»،
که
بیانگر فونکسیون اوتوریته است،
زمان بندی می شود.
اوتوریته
همواره
سایه پایان مندی خود
را
بالای سر خود
دارد،
که
تنها
با
نیل به «آماج نهائی»
می تواند محو شود.
پیش شرط وجوداوتوریته شوروی
ـ بنابرین و بنا بر ماهیت آن ـ
عدم وجود آن،
به
مثابه «اوتوریته طبقاتی»
است،
عدم وجودی که خود نیز خواهان آن است.»
(ورنر هوفمن، «قانون اساسی کار در اتحاد شوروی»، ۱۹۶۵، ص ۵۲۶)
دولتی
که
به
«وکالت»
از
سوی خلق زحمتکش،
بوسیله مأمورین همیشه قابل خلع
(چه از «بالا» و چه از «پائین»)
اداره می شود،
بنا بر ماهیت خویش،
دولت حاکمیت
نیست،
اما
دولت اوتوریته
می تواند باشد.
آماج
عبارت است
از
یک وضع آتی و یا نقطه پایانی نسبی هر توسعه و تکامل
که
بطور فکری، بوسیله انسان ها،
پیشاپیش،
از
میان انبوهی از امکانات عینی
انتخاب می شود
(تعیین کیفی آماج)
و
مقرر می گردد
(تعیین کمی آماج)
آماج
تنها
ببرکت عمل اکتیوانسانی
می تواند تحقق یابد،
یعنی
از خطه امکان به عالم واقعیت بگذرد.
ادامه دارد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر