متد آزمون و خطا

پروفسور دکتر گئورگ کلاوس

برگردان

شین میم شین

   

۱

·      متد آزمون و خطا، به نحوه و نوع خاصی از مقابله سیستم های آماج جو با سیستم هائی اطلاق می شود که خصلت جعبه سیاه دارند.

۲

·       سیستمی که رفتارش مبتنی بر اصل آزمون و خطا باشد، اگر سیستم باشعوری باشد، می کوشد تا با دنبال کردن تغییرات پیوسته و گسسته پارامتری به چنان اعمال و تأثیراتی در مقابل جعبه سیاه متوسل شود که امکان نیل آن  به آماج را فراهم آورد.

۳

·      انواع پیوسته و گسسته رفتار باید بر اساس معیار موفقیت حاصله ارزیابی شوند.

·      روش کار نباید ناهمگرا باشد.

۴

·       مشخصه چنین معیار موفقیت می تواند در نزدیکتر شدن به آماج و یا نزدیک شدن به مراحل میانه راهی آماج (تاکتیک) باشد.

۵

·      بر مبنای این جنبه رفتار آزمون و خطا که در آن نیل به آماج در وهله اول قرار دارد، باید به نکته دومی توجه داشت که به کسب اطلاعات راجع به محیط زیست و یا جعبه سیاه مربوط می شود.

۶

·      آزمونی نیز که ما را در نزدیکتر شدن به آماج و یا به مراحل میانه راهی آماج کمک نمی کند، می تواند اطلاعات ارزشمندی به همراه آورد.

۷

·      از این رو انتخاب نام آزمون و خطا برای این متد و روش نادرست بوده است.

۸

·      البته جنبه یاد شده فقط در مورد سیستم هائی صدق می کند که حاوی حافظه اند و می توانند اطلاعات (اطلاعات بیولوژیکی، اجتماعی، ماشینی و غیره) حاصله را در باره آزمون های موفق و یا ناموفق بمثابه «تجربه» ذخیره کنند.

۹

·      کسب اطلاعات از طریق متد آزمون و خطا به مثابه بنیادی ترین فرم آموزش محسوب می شود.

۱۰

·      سیستم های سیبرنتیکی حاوی رفتار آزمون و خطا (یعنی سیستم هایی که حداقل حاوی یک «پیوند برگشتی» اند)  به نظر شاهدان خارجی به مثابه سیستم های  نامعین (فاقد تعین) جلوه گر می شوند.

۱۱

·      آنها از وضعی به وضعی گذر می کنند تا این که بالاخره به آماج و یا به وضع ثابتی برسند.

۱۲

·      توالی این اوضاع، خصلت «زنجیر مارکف» را دارد.

۱۳

·      هر سیستم سیبرنتیکی می تواند به این طریق (اگر هم فاقد الگوریتم رفتاری در مقابل اوضاع معین باشد) ثبات خود را حفظ کند و یا به هدفی نایل آید.

۱۴

·      مشخصه مهم رفتار مارکفی هر سیستم عبارت است از این که وضع سیستم نهائی نایله وابسته وضع آغازین نیست.

۱۵

·      پیش شرط موفقیت چنین جریان هائی مدت زمان بسیار طولانی است.

۱۶

·      بسیاری از سیستم های سیبرنتیکی ارگانیکی که محتاج رفتار آزمون و خطا بودند، متلاشی شدند.

·      زیرا مدت زمان کافی برای تثبیت خود در اختیار نداشتند.

۱۷

·      اگر متد آزمون و خطا موفق از آب در بیاید، آنگاه اطلاع مبتنی بر پیوند برگشتی در باره موفقیت عمل سیستم از سوی سیستم های فونکسیونی منطبق مورد بررسی قرار می گیرد و اطلاع کسب شده می تواند شالوده توسعه شیوه رفتار جدید باشد و یا شالوده بهبود شیوه رفتار موجود در سیستم باشد.   

۱۸

·      آزمون و خطا فقط در مورد شیوه رفتار نسبت به محیط زیست صورت نمی گیرد.

۱۹

·      سیستم های مجهز به مدل درونی، از جهان خارج (مثلا بسیاری از موجودات زنده، سیستم های اجتماعی و انواع معینی از اوتومات ها) اقسام تدابیر ممکنه مؤثر در جهان خارج را روی مدل درونی خود امتحان می کنند و پس از کسب اطمینان به موفقیت آمیز بودن آن، آن را در جهان خارج مورد استفاده قرار می دهند.

۲۰

·      بررسی قانونمندی های رفتار مبتنی بر آزمون و خطای سیستم های بغرنج سیبرنتیکی منجر بدان شده که ماهیت روندهای بسیار تکامل یافته عمیقتر درک شود.

۲۱

·      به لحاظ فلسفی و ریاضی، گذار رفتار سیستم های پویا نسبت به  محیط زیست، به روابط آزمون و خطای این یا آن نوع خاص، به معنی درک دقیقتر گذار از بازی متقابل صرف ضرورت و تصادف به شکل خاص بازی متقابل که با مفهوم احتمالی ـ نظری احتمالات مشروط و نظرات تئوریکی موجود در پیرامون آن است.

۲۲

·      اگر انسان،  در مطابقت با آزمون و خطا آگاهانه رفتار کند،  به معنی استفاده از متد آزمون و خطا ست.

۲۳

·      اصل آزمون و خطا در روابط معینی نسبت به خودپوئی قرار دارد:

·      خودپوئی به معنی رفتار نا آگاهانه مبتنی بر آزمون و خطا ست.  

پایان